Chiński fiolet, znany również jako Han Purple, to syntetyczny pigment z grupy krzemianów (barium copper silicate), który został opracowany w Chinach i był używany w starożytnych Chinach od okresu Zachodniego Zhou (1045–771 p.n.e.) do końca dynastii Han (około 220 n.e.)¹.

Kolor

Fiolet chiński w czystej formie jest ciemnoniebieski, zbliżony do indygo. Jest to fiolet, definiowany jako kolor pomiędzy czerwonym a niebieskim. Nie jest to jednak fiolet wg nauki o kolorach, tzn. niespektralny kolor pomiędzy czerwonym a fioletem na 'linii fioletów' na diagramie chromatyczności CIE¹.

Chemia

Chiński fiolet ma chemiczną formułę BaCuSi2O6 i zawiera wiązanie miedź-miedź, co czyni ten związek bardziej niestabilnym niż Han Blue (wiązania metal-metal są rzadkie)¹.

Zastosowanie w kontekście kulturowym

Purpura chińska (Han Purple), sztuczny pigment stworzony przez Chińczyków ponad 2500 lat temu, był używany w starożytnych dziełach sztuki, takich jak malowidła ścienne, słynni wojownicy terakotowi, ceramika, metaloplastyka i biżuteria². Yaohua2000, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons

Tajemnica składu

Badania, prowadzone od czasu odkrycia Han Purple w latach 90tych minionego wieku, ujawniły niezwykłe właściwości tego pigmentu, w tym zdolność do emitowania potężnych promieni światła w zakresie bliskiego podczerwieni². Odkrycia tego dokonali fizycy kwantowi!

Zagadka fioletu chińskiego

Produkcję fioletu chińskiego zaczęto już 800 lat p.n.e wydaje się jednak, że nie znalazł zastosowania w sztuce aż do dynastii Qin i Han (221 p.n.e. do 220 n.e.), kiedy to został zastosowany na słynnych wojownikach terakotowych, a także na ceramice i innych przedmiotach². Przed XIX wiekiem, kiedy nowoczesne metody produkcji sprawiły, że syntetyczne pigmenty stały się powszechne, istniały tylko niezwykle drogie fioletowe barwniki, kilka rzadkich fioletowych minerałów oraz mieszanki czerwieni i błękitu, ale nie było prawdziwego fioletowego pigmentu – z wyjątkiem tego sprzed kilkuset lat w starożytnych Chinach – napisał Samir S. Patel w Archaeology². Z nieznanego powodu fiolet chiński całkowicie zniknął z użycia wraz z końcem dynastii Han. i pozostawał w zapomnieniu aż do jego ponownego odkrycia przez nowoczesnych chemików w latach 90. XX wieku. Od tego czasu kilka ważnych ośrodków naukowych (w tym Stanford) pracowało nad historycznym i naukowym znaczeniem² tego pigmentu.

Źródła ¹ Han purple and Han blue – Wikipedia ² Han Purple: The 2,800-Year-Old Mystery Solved by Quantum Physicists – Ancient Origins

#kolory #barwniki #pigmenty #sztuka #art #writefreelypl #writefreely

Co to jest Big Tech? Jest to jedno z ogólnych określeń Internetu wielkich korporacji, ich produktów i usług lub nich samych. Czasami korzystając z technologii czujemy, że coś jest na nas wymuszane, a tych którzy nie zaakceptują zaistniałego stanu rzeczy czekają srogie konsekwencje – wykluczenie z życia społecznego, izolacja. Dlatego będąc istotami społecznymi, godzimy się na pewne niedogodności – ot, choćby korzystanie ze środków komunikacji, które nie do końca nam odpowiadają, może np. wyświetlają nam reklamy, rozładowują i spowalniają telefon, lub zajmują zbyt dużo miejsca.

Czasem są to groźniejsze problemy, jak algorytmy rekomendacyjne żerujące na naszych emocjach, słabościach i lękach lub powodujące uzależnienie. Czasem opłaty za coś, co nic nie kosztuje (np. odblokowanie ciemnego motywu, usunięcie reklam, etc.), wymuszone aktualizacje, nieuzasadniony wymóg logowania, posiadania stałej łączności z Internetem czy nawet podawania numeru telefonu. Lub wycofanie usługi z której korzystaliśmy, usunięcie ulubionej książki, serialu.

Niektóre trudności pojawiają się na naszej drodze dopiero gdy poczujemy potrzebę odzyskania kontroli i łapiemy za kierownicę: dyskryminacja przeglądarkowa, dark patterny, blokady regionalne, utrudniona migracja do innej usługi czy szeroko pojęta niekompatybilność ze światem. Całe mnóstwo złośliwości. Nawet nasze własne urządzenia zaczęły odmawiać nam posłuszeństwa. Jak to się stało, że staliśmy się chłopami na nie-swojej ziemi? Co robić, jak żyć?

Co to dyskryminacja przeglądarkowa?

Mamy z nią do czynienia, gdy strona mówi „twoja przeglądarka nie jest obsługiwana” i odmawia współpracy, choć używana przeglądarka ma w sobie wszystko co trzeba. Strony robią to, aby zmusić użytkowników do używania przeglądarek, które są gorzej zabezpieczone przed śledzeniem.

Co to dark patterny?

Manipulacyjne interfejsy, zaprojektowane aby użytkownik zrobił coś innego niż chciał. Najczęstszym przykładem są pop-upy o cookiesach śledzeniu z najważniejszymi informacjami zapisanymi drobnym druczkiem, rozwleczoną polityką prywatności, aby nikomu nie chciało się jej czytać, w których zgodę można wyrazić jednym kliknięciem w wyróżniony przycisk, a sprzeciw wymaga wejścia w opcje zaawansowane i szukania switchy do odznaczenia.

Przykłady dark patternów

Co to blokady regionalne?

Ograniczenia, w jakim kraju można oglądać film. Weryfikacja odbywa się na podstawie adresu IP, który ujawnia przybliżoną lokalizację. Jeśli ktoś korzysta z proxy, VPN-a lub TOR-a, strona widzi inny adres IP i jeśli się zorientuje – może to uznać za próbę ominięcia blokady. Równie dobrze prawdziwym powodem może być ochrona metadanych przed dostawcą Internetu. Jeśli tymczasowo przebywasz za granicą – również możesz doświadczyć blokad regionalnych.

---

Ktoś kiedyś powiedział, że „jeśli nie podobają mi się warunki, zawsze mogę odejść. Wyprowadzić się w Bieszczady, uciec od cywilizacji i żyć w zgodzie z naturą”. Ironiczny komentarz sugerujący, jakoby to wszystko było nierozerwalnie związane z postępem cywilizacyjnym i stanowiło warunek egzystowania we współczesnym świecie, a przeciwstawianie się temu to jak walka z wiatrakami. Zwykły szary człowiek nic sam nie zdziała.

...ale czy na pewno? Czyżbyśmy naprawdę byli całkowicie bezsilni, zdani na łaskę i niełaskę Big Techu? Śmiem twierdzić, iż jest zgoła inaczej. Wiele możemy nawet jako indywidualne jednostki, a jako społeczeństwo – jeszcze więcej. Nawet jeśli uzyskana w ten sposób wolność cyfrowa nie będzie zupełna, moim skromnym zdaniem, lepiej mieć jej trochę, na tyle na ile to możliwe, niż poddać się już na starcie, nie spróbowawszy czy da się.

Jak kiedyś wspomniałem, alternatywny internet (outernet, small net) jawnie sprzeciwia się Big Techowi. Razem stworzyliśmy alternatywny ekosystem technologii (nie ograniczając się do samych tylko aplikacji). Tworzone przez nas rozwiązania istnieją aby rozwiązywać problemy – nie pomnażać kapitał. Toteż korzystanie z tych rozwiązań zapewnia inne doświadczenie, w którym nasze prawa są respektowane, a wręcz stawiane na pierwszym miejscu, wszak działamy dla wspólnego interesu.

Nasz główny problem dotyczy marginalnej siły przebicia do mainstreamu. Tak już jest, że najpopularniejsze rozwiązania rzadko bywają tymi dobrymi. Jeśli chcesz wolności, nie musisz wyjeżdżać w Bieszczady. Będziesz musiał jednak wymienić prawie wszystkie swoje aplikacje i serwisy internetowe z których korzystasz na alternatywy. Może się to wydawać przerażające, ale na szczęście nie musisz zmieniać wszystkiego naraz. Zmień jedną rzecz i systematycznie się jej trzymaj, a gdy się przyzwyczaisz – następną.

Przedstawiam kilka kroków, od których możesz zacząć swoją migrację z Big Techu. Ich numerowanie nie jest 

Krok 1 – przestań promować korpo

Pierwszy krok jest trywialny – zmiana dotyczy jedynie używanych sformułowań. Powstrzymaj się od robienia reklamy. W swojej mowie zastępuj nazwy firm i ich produktów ogólnymi wyrażeniami, o ile oczywiście nie jest to kluczowe dla informacji jaką chcemy przekazać.

Przykłady:

• wygoogluj → wyszukaj
• Excel → arkusz kalkulacyjny
• Photoshop → edytor grafiki
• oglądamy Netflixa → oglądamy seriale
• na Instagramie → w Internecie (*Instagram ≠ Internet!)

Inni nie muszą wiedzieć, że to właśnie WhatsAppem ktoś wysłał ci śmieszny filmik. Z zasady tej możesz wyłączyć Wikipedię – to dobry i pożyteczny serwis i warto go promować.

Krok 2 – zmień domyślną wyszukiwarkę

Frazy które wpisujemy w wyszukiwarkę to jedne z najwięcej mogących o nas zdradzić danych. Są wśród nich takie rzeczy, których byśmy nikomu nie powiedzieli. To również najcenniejsze informacje dla reklamodawców. Jeśli korzystasz z wyszukiwarki Google, powinieneś to zmienić, ponieważ może łatwo powiązać wyszukiwania z twoją tożsamością, co wynika z pośrednictwa w znacznej ilości twoich interakcji internetowych (często nawet nie zdajesz sobie z tego sprawy) i swoim zasięgiem obejmuje znaczną część twojej cyfrowej przestrzeni. Nawet jeśli obecnie nie odczuwasz potrzeby ochrony prywatności, twoje zaufanie do instytucji może w przyszłości ulec zmianie, a danych, które raz trafiły w obieg, już nie wycofasz.

Po co mi prywatność?

W prywatności chodzi o kontrolę nad tym, z kim dzielimy się jakimi informacjami. Nie każda informacja jest przeznaczona dla każdego – jednymi chcemy się podzielić tylko z bliskimi, inne zachować dla siebie. Prywatność jest jednym z praw człowieka, choć przez niektórych bywa kryminalizowana w imię walki z przestępczością. Takim osobom rekomenduję interaktywną lekturę pt. Social Cooling i może utrzymany w satyrycznym tonie komentarz Oliwiera Jaszczyszyna (o ile go nie usunął).

Jeszcze do niedawna powiedziałbym „użyj DuckDuckGo”, jednak obecnie mam spore obiekcje co do faktycznego poziomu prywatności, jaką rzekomo zapewnia. Nie polecam, chyba że miałbym wybierać między nim a Google.

Oto kilka alternatyw:

• StartPage zaciąga wyniki od Google, ale w sposób anonimowy
• Mojeek z własnym, niezależnym indeksem wyszukiwania
• Wyszukiwarka Brave

A może coś z polskiego podwórka – SVMetaSearch? To tzw. metawyszukiwarka, która zaciąga wyniki z wielu innych wyszukiwarek jednocześnie, pozwalając wybrać źródła. Buduje również swój własny mini-indeks.

Wybierz to, co najlepiej odpowiada twoim potrzebom i trzymaj się z dala od Google.

Krok 3 – zainstaluj wtyczkę blokującą reklamy

Blokowaniu reklam poświęciłem cały wpis, skupiając się na przedstawieniu wtyczki zwanej „uBlock Origin”. Reklamy potrafią być irytujące, marnują nasz czas i wydłużają ładowanie stron. To zarazem jedna z rzeczy powszechnie akceptowanych w korporacyjnym Internecie, bez wyrazu sprzeciwu. Przy tym generują ogromną ilość śladu węglowego, zanieczyszczając naszą planetę, a nas pozbawiają prywatności.

Nie daj sobie wmówić, że ingerencja w działanie czyjejś strony w twojej przeglądarce jest czymś złym. Że twórca ma prawo zmusić cię do oglądania reklam. Przeglądarka jest twoja i masz prawo skonfigurować ją tak, jak tobie się to podoba, tak samo jak masz prawo wyprosić obcego ze swojego domu. Instalując bloker reklam, stawiasz na swoim, mówisz „w mojej przestrzeni cyfrowej rządzę ja”.

To pierwszy krok, w którym twoje dotychczasowe doświadczenia z Internetem zaczną się poprawiać. Do tej pory byłeś bombardowany krzykliwymi banerami starającymi się przyciągnąć twoją uwagę, wyskakującymi okienkami, powiadomieniami i autoodtwarzającym się wideo. Teraz (zwłaszcza gdy włączysz wszystkie filtry w UBO) znikną wszystkie rozpraszacze i zostaniesz z niemalże samą treścią. Początkowo może to wywołać lekki szok, ale niewątpliwie pozytywny.

Dodatkowo UBO ostrzega przed niektórymi stronami rozpowszechniającymi zainfekowane oprogramowanie. I – uwaga – można go zainstalować na urządzeniach mobilnych! (dzięki przeglądarce Firefox)

Jednocześnie, na tym etapie niektórzy będą starali się ciebie zawrócić, powiedzieć „zaraz zaraz, gości z adblockami nie wpuszczamy na imprezę. Albo wyłączasz, albo żegnam”. Działanie UBO możesz łatwo wstrzymać dla wybranych stron. Z czasem zaczniesz preferować serwisy, które nie czepiają się twojej konfiguracji przeglądarki.

Krok 4 – zmień przeglądarkę

Na początek wystarczy Firefox. Naprawdę.

Ciemna strona – Manifest v3. Jak Google zabija blokowanie reklam

Poza działaniem w interesie użytkowników, Firefox ma jedną wielką zaletę – jest to jedyna przeglądarka, której wersja mobilna obsługuje wtyczki! Od niedawna wszystkie desktopowe wtyczki można zainstalować na mobilce i dzięki temu lepiej kontrolować strony otwierane na smartfonie.

I tutaj ponownie kilka stron może kręcić nosem, na szczęście obecnie zdarza się to coraz rzadziej.

Ciekawostka

Czy wiecie skąd strony wiedzą z jakiej przeglądarki korzystacie? Przeglądarki wysyłają im swoją „wizytówkę” – user agent.

User-agent: Mozilla/5.0 (Windows NT 6.1; Win64; x64; rv:47.0) Gecko/20100101 Firefox/47.0

Jeśli przekonacie ją, aby przedstawiała się jako Chrome, te same strony, które twierdziły, że nie działają w tej przeglądarce, nagle zaczynają działać bez szwanku. Dziwne, prawda?

Możecie chcieć przenieść swoje zakładki i hasła. Firefox umożliwia taki import z innych przeglądarek. Zanim zdecydujecie się usunąć Chroma, powinniście ponownie się zalogować do wszystkich stron, oczywiście jeśli nie chcecie utracić dostępu do ważnych kont. Nic, rzecz jasna, nie stoi na przeszkodzie, aby trzymać je obie zainstalowane.

Krok 5 – przełącz się na alternatywnego klienta YouTube

Są 2 rodzaje oprogramowania sieciowego: serwerowe – zapewniające jakąś usługę, oraz klienckie – pozwalające się z nią połączyć. Np. przeglądarka www jest klientem, ale gdyby nie oprogramowanie na serwerze, mielibyśmy tylko interfejs, bez stron do przeglądania.

W alternatywnym internecie ten rozdział jest bardzo silny, tymczasem w mainstreamowym – strony i aplikacje, przeglądarki i wyszukiwarki, wraz z firmami za nimi stojącymi, noszą jedną i tę samą nazwę. To powoduje liczne nieporozumienia, a prostowanie tego nie jest w interesie korporacji. Wolą, byśmy nie rozumieli, że klient jest niezależnym tworem i może zostać zastąpiony klientem pozbawionym ograniczeń producenta, a nawet z wartością dodaną.

NewPipe to nieoficjalny klient YouTube na system Android:

• Nie ma żadnych reklam
• Subskrybowanie kanałów i podział na kategorie
• Dodawanie playlist do biblioteki i tworzenie własnych
• Odtwarzanie w tle lub w trybie Picture-In-Picture
• Pobieranie materiałów w wybranej jakości – wideo lub sam dźwięk – nawet napisy
• Dostosowanie prędkości odtwarzania, wycinanie ciszy
• Automatyczna kolejka
• Transmisje na żywo
• Jest lekki i szybki
• Wspiera także platformy: SoundCloud, Bandcamp, media.ccc i PeerTube

Istnieje wersja tej aplikacji z tzw. SponsorBlockiem, czyli autopomijaniem sponsorowanych fragmentów filmu.

Minusy:

• Brak logowania – subskrypcje i playlisty zostają na urządzeniu

• Okazjonalne błędy wynikające ze zmian na stronie YouTube, naprawiane w kolejnej wersji

  ---

  InnerTune, jest to aplikacja do odkrywania i słuchania muzyki, podobna do Spotify, też de facto klient YouTube (Music). Zresztą niejedyny.

• Ładny interfejs

• Spersonalizowane sugestie

• Ulubione utwory, albumy i wykonawcy

• Tworzenie własnych playlist

• Logowanie do konta Google.

• Teksty piosenek.

Niektóre strony (tzw. proxy) pełnią rolę pośrednika, anonimizując przeglądanie, a przy okazji poprawiając czytelność i pozbywając się niepożądanych cech.

Często korzystanie z takich rozwiązań to łamanie regulaminu. Niedawno YouTube wypowiedział wojnę Invidious i zaczął blokować adresy IP znanych serwerów (należy zauważyć, iż nie jest to pojedyncza strona, a cała masa identycznych stron – serwerów z zainstalowanym oprogramowaniem Invidious). Blokada sprawia, że proxy przestaje działać dla wszystkich. Mimo przeciwności, Invidious wymyśla nowe sposoby na ominięcie blokady, co się chwali.

Oliwier Jaszczyszyn – YouTube odjaniepawla. Co z tym robimy? (Prawie) nic.

Czy ów wyścig zbrojeń będzie trwał wiecznie? Czy któraś ze stron w końcu odpuści? Większość serwerów Bibliogram, Nitter i Libreddit/Teddit – proxy do Instagrama, Twittera i Reddita – już padła. Nie wytrzymali oporu.

Proxy i alternatywne klienty to tylko powierzchowne rozwiązania. Leczenie objawowe. Tak czy inaczej nadal korzystamy z korpo-platform i powinniśmy mieć świadomość, że pewnego dnia nasze ulubione obejście może zostać zamknięte i wtedy zostaniemy postawieni przed ultimatum. Dlatego nasza wędrówka nie powinna się na tym zakończyć. Teraz będzie już tylko łatwiej.

Co zatem powinieneś zrobić? Zainstaluj NewPipe lub InnerTune, korzystaj z Invidious i ciesz się, póki działają. Z wtyczką Libredirect możesz ustawić automatyczne przekierowanie. Oto dwa z działających w chwili pisania serwerów:

• inv.nadeko.net
• iv.datura.network

Krok 6 – odkryj Nextcloud

Gdy byłem młodszy, byłem wielkim fanem Googla. Nie wyszukiwarki oczywiście, lecz firmy i jej produktów. Wiecie – dysku, map, tłumacza, kalendarza, etc., dostęp do wszystkich usług z jednego konta. Inne duże firmy też tworzą takie środowiska. W przyszłości chciałem nawet pracować w Google.

Czasy się zmieniły, dorosłem i dziś mam innego faworyta – jest nim Nextcloud oraz znacznie szersze uniwersum FOSS. To ekosystem zdolny zastąpić inny ekosystem przy odrobinie chęci. Poszczególne pod-usługi (tzw. “aplikacje”) instaluje administrator serwera.

• Przechowywanie plików z zarządzaniem z poziomu przeglądarki, aplikacji lub menedżera plików
• Przeglądarkę zdjęć
• Kalendarz i kontakty
• Notatki
• Zakładki
• Ankiety/formularze

W internecie znajdziemy różnych dostawców Nextcloud różniących się zestawem aplikacji, przestrzenią dyskową czy regulaminem. Jeśli posiadamy własny serwer, też możemy zainstalować na nim Nextcloud – ja tak robiłem w ramach eksperymentu.

Pliki i foldery możemy udostępniać generując link i dostosowując uprawnienia, oraz ustawiając hasło dostępu – idealnie nadaje się do dzielenia się materiałami na studiach. Podobnie można udostępniać kalendarze i przykładowo stworzyć terminarz egzaminów, który można zasubskrybować w telefonie przez ICS.

Mała ciekawostka: obrazki na tym blogu są hostowane w Nextcloud.

Nextcloud umożliwia zdalny dostęp do danych przez WebDAV. Jeśli odpowiednio skonfigurujesz menedżer plików, możesz wygodnie kopiować pliki na chmurę bez odpalania przeglądarki. W ten sam sposób ogarniemy synchronizację swoich kontaktów, kalendarza i zakładek, aby ich nigdy nie zgubić. A w aplikacji mobilnej ustawimy automatyczny upload zdjęć z telefonu.

Nextclouda możesz wykorzystać do stworzenia ankiety. Co ważne, odpowiedzi wypełniających pozostaną poza zasięgiem Google czy Microsoftu – tylko ty i administrator serwera będą mieli dostęp.

Podsumowując: to jedno z najlepszych miejsc, gdzie może trafić ktoś opuszczający ekosystem Google. Polecam polski nch.pl (Nasza Chmura), utrzymywany przez FTdL (Fundacja Technologie dla Ludzi). Oferuje na start 15 GB za darmo. Jest to organizacja non-profit, ta sama co od pol.social. Jeśli uważasz, że robi dobrą robotę, rozważ jej wsparcie. Swojego Nextclouda mają także: Disroot, Hostux i Tchncs. Oprócz tego oferują inne alternatywne usługi, o których jeszcze napiszę.

Krok 7 – Pokaż innym, czego się nauczyłeś

Nie mamy reklamy, jeśli więc metody alternatywnego internetu mają trafić pod strzechy, sami musimy je reklamować tam, gdzie jesteśmy, czy to w przestrzeni cyfrowej, czy w świecie realnym. Bądźmy w tym szczerzy i naturalni, absolutnie nie chodzi bowiem o podbijanie statystyk, zdobywanie rynku czy zadowalanie inwestorów. W mojej liście celów znajdują się:

1. Wskazanie rozwiązania problemu,
2. Poszerzanie kompetencji cyfrowych u innych,
3. Promowanie zdrowego stylu życia.

Nie jest to więc krok zupełnie przeciwstawny do kroku 1.

Wykorzystuj okazje:

• Reklama przerwała muzykę na imprezie? → Wspomnij o NewPipe/InnerTune (Android) lub Invidious/uBlock Origin (web).
• Udostępniasz katalog z plikami? → Wrzuć je na Nextclouda.
• Zakładasz grupowy kalendarz? → Ponownie, Nextcloud.
• Planujecie termin spotkania? → Powiadom wszystkich mailem.
• Spotykacie się online? → Zaproponuj Jitsi. Oszczędzicie sobie logowania i limitów czasu.

Po co mailem?

Dla zachowania porządku. Ważne ogłoszenia mogą zgubić się pośród luźnych rozmów. Poza tym, dajmy szansę tym, którzy nie mogą lub nie chcą korzystać z korporacyjnego komunikatora. Dla wygody polecam Delta Chat. Możecie nawet przenieść tam całą swoją konwersację, ale to wymaga współpracy uczestników.

Co to Jitsi?

Platforma do wideokonferencji. Można w niej bez logowania utworzyć spotkanie i udostępnić link uczestnikom. Zawiera m.in. wbudowany czat, ankiety i umożliwia udostępnianie zawartości ekranu. Moderator może zabezpieczyć dostęp do spotkania hasłem lub ręczną akceptacją.

Przykładowe serwery: – calls.disroot.org – jitsi.tildeverse.org – meet.techsaviours.org

Niestety nie na wszystko będziemy mieć wpływ, nie zawsze też inni zaakceptują nasze rozwiązania. Może się zdarzyć tak, że pewne narzędzia będziemy mieli narzucone odgórnie, przez szkołę lub pracodawcę. Ale warto podejmować próby, nie wszystko przecież okaże się barierą nie do przejścia.

---

Napisanie kompletnej listy kroków do osiągnięcia wolności cyfrowej nie byłoby możliwe. To nieustanny rozwój, mnóstwo nowych możliwości i technologii, które warto poznawać i promować, zamiast zamykać się na kilka popularniejszych aplikacji.

MARCOWY PRZEGLĄD KSIĄŻEK

Marzec dla autorek nie wyszedł tak jak, planowałam, co skłoniło mnie do zmian i nie zakładam sobie już na ten rok konkretnych planów, co przeczytam w danym miesiącu. Mam oczywiście nadal moją listę co przeczytać, ale to raczej nawigacja w książkowym świecie na kolejne lata z temtami, autorami i kilkoma tytułami, a nie sztywne ramy.

Więc jaki był marzec? Przeczytałam trochę kobiecej literatury i dokończyłam 2 ważne książki. W tamtym miesiącu trafiła się tylko jedna książka, która była nijaka, rozczarowująca i słaba – “Moja siostra morduje seryjnie” — nie rozumiem nadal, co autorka chciała przekazać, pokazać. Ni to historia o złu, ni to jakiś dziwny rodzaj z motywem siostrzeństwa. Nigdzie nie prowadzi, nic nam nie daje. Punkt z tej książki idzie tylko na rzecz wyzwanie „Przeczytać cały świat” https://readaroundtheworldchallenge.com.

Na podium za to znajdują się „Biedne istoty”, „Psalm dla zbudowanych w dziczy” i „Ja, która nie poznałam mężczyzn”. Z pozoru różne, mają według mnie coś wspólnego. Wszystkie w jakimś stopniu mówią o społeczeństwie, o jego roli w życiu jednostki i odnajdowaniu się w nim.

W dwóch najlepszych tytułach z Marca głównymi postaciami są kobiety. W dziele Harpmann najważniejsza nie jest fabuła, jakiś wielki zwrot akcji, a przyglądanie się bohaterce, jej sytuacji i stanięcie twarzą w twarz z niezrozumiałą, okropną historią, która być może nie nabierze sensu do samego końca (pytanie: Musi go mieć?). Czyta się to jak jeden długi wpis z pamiętnika, nie ma podziału na rozdziały czy poszczególne daty, ale mimo to nie zmęczyła mnie ta forma i nie wyglądało to jak jedna, wielka ściana tekstu. Niewygodna lektura, z pytaniami bez odpowiedzi. Bardzo przejmujące były fragmenty, gdzie główna bohaterka godzi się ze swoim losem, przyjmuje samotność i brak miłości. Moim zdaniem bardzo dobrze wyłamuje się z dość popularnego trendu wśród autorów, gdzie często czytelnik/czytelniczka ma podane wszystko na tacy.

Historia Belli to w wielu momentach szalona jazda, nieokiełznana jak sama główna bohaterka. Funny story, myślałam, po przeczytaniu wielu recenzji, że Biedne istoty stworzyła kobieta, a nie mężczyzna. Chapeau bas, panie Alasdair Gray, dawno nie czytałam książki autorstwa mężczyzny, która by w tak wspaniały i trafny sposób pokazywała perspektywę kobiety. Książka okazała się bardzo pozytywnym zaskoczeniem, bo po przeczytaniu opisu na Legimi (bardzo nietrafiony) i obejrzeniu lub przeczytaniu kilku recenzji filmu na podstawie owego dzieła miałam zupełnie inne założenia na jej temat, ale w przeciwieństwie do filmu książka nie ocieka tak seksem. I dobrze. Bo to nie o to tutaj chodzi. Przynajmniej nie tylko o to. Bella jest czymś więcej niż dojrzewaniem, eksploracją seksualnego strony życia. Bella pokazuj nam mechanizmy rządzące społeczeństwem, wymóg dopasowania się do zasad, pozostania w pewnych schematach. Moim zdaniem Gray świetnie zrównoważył humor i powagę historii.

„Psalmie dla zbudowanych w dziczy” to zagraniczny fenomen, który w końcu doczekał się tłumaczenia na język polski. W tej historii mamy główne bohaterko. Tak, dobrze czytacie, książka opowiada historię osoby o imieniu Dex, która używa formy they/them, czyli w języku polskim czujemy, widzimy itp. jest (spojler: Mszaczek, drugie główne bohaterko używa form zrobiłom, nasypało). Warto podkreślić, że polskie tłumaczenie poradziło sobie z tym idealnie, Dex od początku jawiła mi się jako osoba spoza dualistycznego społeczeństwa, wygląd Dex został tak opisany, że nie wskazywał ani na płeć żeńską, ani męską. Dex jest po prostu osobą. Kropka. Chociaż “Psalm...” wydaję się uroczy i delikatny, wręcz bajkowy, to pod warstwą tej delikatności jest to lektura trudna, skłaniająca do wielu refleksji na temat sensu życia, naszej cywilizacji i miejsca człowieka w naturze. Główne postacie są świetnie napisane, raz zagubione, raz szczęśliwe, raz smutne, szczere i odważne. W tym krótkim utworze udało się Becky lepiej pokazać tworzącą się relację między dwiema istotami, niż w niejednym dłuższym utworze. Wzruszyło mnie i skłoniło do refleksji wiele cytatów, którymi podzieliłam się tutaj: https://wspanialy.eu/@Olcia95/112150033653706869

Zaczęłam czytać, ale nie skończyłam:

” Eseje Woolf” – tutaj mam zagwozdkę, dlaczego ich nie skończyłam mimo miłości totalnej do Virginii. Może to wina gęstości i objętości tekstu. A może to wina, tego, jak wyglądała reszta mojego życia w marcu. Mam nadzieję, że w kwietniu uda mi się czytać 2-4 eseje tygodniowo i skończyć czytać je przed latem.

”Mam do pana kilka pytań” – i tutaj mamy ciekawą historię, bo książka nie jest zła, ani zbyt wymagająca. Czytanie tej książki skłoniło mnie do rozmowy na terapii, podczas której padły bardzo ważne pytania „Dlaczego czytam to, co czytam? Dlaczego sięgam po takie motywy, a nie inne?” Pytanie to stworzyło w mojej głowie ogromne pole do rozmyślań. Sprawiło, że wyrzuciłam kilka książek z półki “to read” na Goodreads, zrobiłam DNF dwóm i zrozumiałam, że obok Woolf, klasyków i lektur na tematy społeczne, na tematy związane ze sztuką czy literaturą lubię przeczytać co jakiś czas romans, cozy fantasy czy ostatnio — komedię kryminalną. A dlaczego poruszyłam temat akurat tej pozycji na terapii? Czasem nie dość refleksyjnie podchodzę do książek, które chcę przeczytać — zobaczyłam tłumaczenie nowej książki Makkai i stwierdziłam, że czytam, bo „Wierzyliśmy jak nikt” było cudowne i rozłożyło mnie na łopatki. “Mam do pana kilka pytań” też mnie rozłożyło, tylko nie w ten przyjemny sposób, a sprawiło, że miałam koszmary i inne nieciekawe rzeczy. Znałam zarys fabuły, czytałam recenzje przed przeczytaniem i niby wiedziałam, czego się spodziewać. Niby… Współlokatorka głównej bohaterki została zamordowana (chyba?), jej ciało wrzucono do basenu i w utworze jest mowa, o utonięcie itp., a w pewnym momencie mamy dość mocny opis tonięcia i tego, co dzieje się z ciałem w wodzie. Niecałe 3 lata temu jedna z najbliższych mi osób utonęła i ten krótki fragment zrobił mi, to co zrobił. Więc kids, stay safe, uważnie dobierajcie to, co czytacie.

W Marcu skończyłam czytać też “Kochaj ludzi, używaj rzeczy”, ale o tej książce będzie oddzielny wpis, oraz “Mit normalności” M. Gabor, ale o tej książce chyba nie jestem jeszcze gotowa napisać.

Prasówka 5-12.04.2024

Państwo, prawo, regulacje, inwigilacja i ochrona danych - Polska i reszta UE

#RODO #kontrolaczatu #inwigilacja #ePrawo #ePanstwo #eUE

1. Eksperci ds. praw podstawowych z EDRi analizują najnowszy wniosek Rady w sprawie kontroli czatu – stwierdzają nieproporcjonalność i brak ochrony szyfrowania https://digitalcourage.social/@echo_pbreyer/112225128736568774

2. “Nie dowiemy się, jak ABW inwigiluje cudzoziemców bez zgody sądu. Bo terroryzm!” https://panoptykon.org/jak-abw-inwigiluje-cudzoziemcow-odpowiedz-na-wniosek

3. Kierowniczka przychodni kandydawała na radną, pacjenci przychodni otrzymali pocztą ulotki wyborcze https://101010.pl/@adamklimowski/112246487392200004

4. Europarlament głosuje za wzmocnieniem egzekwowania RODO https://www.euractiv.de/section/innovation/news/eu-parlament-stimmt-fuer-staerkere-durchsetzung-der-dsgvo/

5. Jak daleko może posunąć się UE w monitorowaniu osób ubiegających się o azyl? Grecki organ ochrony danych nałożył karę na ministerstwo za państwową inwigilację w obozie dla uchodźców https://netzpolitik.org/2024/panopticon-fuer-gefluechtete-griechenland-soll-strafe-fuer-ueberwachung-in-grenzcamps-zahlen/

6. Thierry Breton: propozycja European Space Law zostanie przedstawiona tej jesieni? https://www.euractiv.com/section/industrial-strategy/news/thierry-breton-says-european-space-law-might-be-presented-after-the-summer/

7. Czy reforma eurodac zaostrzy przemoc wobec uchodźców? https://netzpolitik.org/2024/eurodac-der-biometrische-albtraum-im-herzen-des-eu-asylsystems/

8. Strona Panoptykonu ma już wersję anglojęzyczną https://eupolicy.social/@panoptykon/112241661665693352

9. Berlin: prywatne firmy handlują online terminami spotkań urzędowych dla imigrantów https://www.rbb24.de/politik/beitrag/2024/04/berlin-terminhandel-landesamt-fuer-einwanderung-bots-termine.html

10. Uniwersytety w Turyngii nie chcą “demonizować” narzędzi AI https://www.heise.de/news/Thueringer-Hochschulen-wollen-KI-Tools-nicht-verteufeln-9677304.html

11. 2 najważniejsze osoby w COI mają powiązania z Microsoftem https://twitter.com/annawitten/status/1777299572412285346

12. Prawie połowa populacji Estonii została dotknięta cyberatakiem na system kart lojalnościowych https://www.heise.de/news/Estland-Fast-700-000-Kunden-von-Apothekendienstleister-abgeflossen-9677527.html

13. W ramach cyfrowej suwerenności austriacki uniwersytet udostępnił 5000 pracowników swoją własną instancję mastodona https://netzpolitik.org/2024/interview-zu-fediverse-an-hochschulen-souveraenitaet-ueber-eigene-zentrale-kommunikationsraeume/

14. Afera Pegasusa. Zawiadomienie do 30 podsłuchiwanych osób https://cyberdefence24.pl/polityka-i-prawo/afera-pegasusa-zawiadomienie-do-30-podsluchiwanych-osob

15. Co oznacza w praktyce Europejska Przestrzeń Danych Dotyczących Zdrowia? Wpis Patricka Breyera https://digitalcourage.social/@echo_pbreyer/112246958140407248

16. Weszło w życie unijne rozporządzenie, dzięki któremu reklama polityczna musi być lepiej oznaczona i bardziej transparentna https://www.heise.de/news/EU-Verordnung-Politische-Werbung-muss-als-solche-zu-erkennen-sein-9680758.html

17. Bawaria testuje inteligentną sygnalizację świetlną https://www.heise.de/news/Mit-KI-Bayern-probiert-schlaue-Ampel-aus-9680963.html

18. Niemcy: długa droga do cyfryzacji https://www.egovernment.de/entwicklung-von-standards-dauert-jahre-a-eb4050cf2852e32b33f2ceb3203dfdcc/

19. Europosłowie pytają KE o zasady rekrutacji do AI Office https://www.euractiv.com/section/digital/news/meps-probe-commission-about-ai-office-recruitment-strategy/

20. Nie wszyscy mają dostęp do internetu – co w świecie, w którym coraz więcej usług jest dostępna tylko online, stanowi dodatkową barierę https://netzpolitik.org/2024/digitalzwang-in-zweifacher-hinsicht-abgehaengt/

21. “Europejscy giganci przemysłowi potępiają ostatnią decyzję unijnej agencji ds. cyberbezpieczeństwa w sprawie suwerenności chmury” https://www.euractiv.com/section/competition/news/european-industrial-giants-condemn-latest-eu-cybersecurity-agency-decision-on-cloud-sovereignty/

22. Komisja Europejska chce ograniczyć dominację Chin na rynku https://www.heise.de/news/Gruene-Technik-EU-Kommission-will-Chinas-Marktdominanz-eindaemmen-9681223.html

23. Jak polskie nastolatki używają wycieków danych by dokuczać swoim rówieśnikom? https://niebezpiecznik.pl/post/nastolatki-dzieci-wycieki-danych-szkola/

24. Wybory kopertowe: prezes UODO wycofuje skargę kasacyjną wniesioną do NSA https://uodo.gov.pl/pl/138/3048

25. Jak nie dać się manipulacji? Błędy poznawcze https://demagog.org.pl/analizy_i_raporty/jak-nie-dac-sie-manipulacji-1-bledy-poznawcze/

26. RPO: zakaz fotografowania niezgodny z konstytucją https://cyberdefence24.pl/polityka-i-prawo/wazna-opinia-zakaz-fotografowania-jest-niezgodny-z-konstytucja

27. Prokuratura Krajowa: powołano zespół ws. Pegasusa https://cyberdefence24.pl/polityka-i-prawo/prokuratura-krajowa-powolano-zespol-ws-pegasusa

Sztuczna inteligencja

#AI #SI #sztucznainteligencja

1. AI w policji: czy można wygenerować komputerowo twarz na bazie DNA, a potem wynik przepuścić przez oprogramowanie do rozpoznawania twarzy? https://www.eff.org/deeplinks/2024/03/cops-running-dna-manufactured-faces-through-face-recognition-tornado-bad-ideas

2. Adobe szkoli AI na tanich grafikach i powiela kulturowe bzdury https://techspresso.cafe/2024/04/09/adobe-szkoli-ai-na-tanich-grafikach-i-powiela-kulturowe-bzdury/

3. “Firmy OpenAI i Google trenowały swoje modele sztucznej inteligencji w oparciu o transkrypcję filmów z serwisu YouTube. Nie zapytały o pozwolenie twórców” https://twitter.com/techspressocafe/status/1777710938218520872

4. Sztuczna inteligencja coraz ważniejsza w chińskich operacjach wpływu https://techspresso.cafe/2024/04/08/sztuczna-inteligencja-coraz-wazniejsza-w-chinskich-operacjach-wplywu/

5. Nastolatki ofiarą erotycznych deepfejków (paywall, nie czytałam) https://www.nytimes.com/2024/04/08/technology/deepfake-ai-nudes-westfield-high-school.html

6. USA: czy firmy technologiczne będą musiały ujawnić dane, na których szkoliły sztuczną inteligencję? https://www.heise.de/news/Gesetzesvorhaben-in-den-USA-fordert-Offenlegung-der-KI-Trainingsdaten-9681321.html

7. Aktorzy zajmujący się dubbingiem a sztuczna inteligencja – “jesteśmy ostatnim pokoleniem” https://www.heise.de/news/Synchronsprecher-und-KI-Vielleicht-sind-wir-die-letzte-Generation-9677205.html

8. ChatGPT został przeszkolony na filmach z YouTube https://www.heise.de/news/Bericht-ChatGPT-wurde-mit-einer-Million-Stunden-YouTube-Videos-trainiert-9677367.html

9. Spotify testuje playlisty ze sztuczną inteligencją https://www.heise.de/news/Spotify-testet-KI-Playlists-9677603.html

10. Tempo rozwoju sztucznej inteligencji wyprzedza ocenę ryzyka https://arstechnica.com/ai/2024/04/speed-of-ai-development-is-outpacing-risk-assessment/

11. Dezinformacja wykreowana przez sztuczną inteligencję straszy na tik toku III wojną światową https://www.heise.de/news/Desinformation-mit-KI-Tiktok-Videos-prophezeien-Beginn-des-Dritten-Weltkriegs-9678258.html

12. Influencerzy wykorzystują (bez zgody przedstawionych osób) filmy i zdjęcia erotyczne czy pornograficzne, by za pomocą technologii dokleić do ciała inną twarz i tak spreparowanymi materiałami zwabić obserwujących na swoje płatne strony https://netzpolitik.org/2024/deepfakes-influencerinnen-montieren-fremde-gesichter-auf-echte-frauenkoerper/

13. Tempo rozwoju sztucznej inteligencji wyprzedza ocenę ryzyka https://arstechnica.com/ai/2024/04/speed-of-ai-development-is-outpacing-risk-assessment/

(Cyber)bezpieczeństwo i polityka pozaunijna

#cyberbezpieczenstwo

1. Krytyczny wyciek danych w aplikacji “Kid Security” https://www.heise.de/news/Kritisches-Datenleck-in-Kinderueberwachungs-App-Kid-Security-9677127.html

2. Korea Południowa ma kolejnego satelitę szpiegowskiego na orbicie https://techspresso.cafe/2024/04/09/korea-poludniowa-ma-kolejnego-satelite-szpiegowskiego-na-orbicie/

3. Uwaga na TwojDlug.pl https://infosec.exchange/@avolha/112246296968137646

4. “Programowalna ciecz o regulowanej sprężystości, właściwościach optycznych, lepkości, a nawet zdolności do przejścia między płynem newtonowskim i nienewtonowskim powstała w Harvard John A. Paulson School of Engineering and Applied Sciences (SEAS)” https://cyfrowa.rp.pl/technologie/art40149991-naukowcy-opracowali-inteligentny-plyn-ma-odmienic-robotyke-i-motoryzacje

5. Prezydent USA Joe Biden oświadczył, że rozważa wniosek Australii o zaprzestanie ścigania założyciela WikiLeaks Juliana Assange'a https://www.bbc.com/news/world-us-canada-68784298

6. Producent D-Link nie oferuje już łatek dla przestarzałych NAS-ów z serii ShareCenter https://www.heise.de/news/Am-besten-abschalten-Alte-NAS-Geraete-von-D-Link-fuehren-Fremdcode-aus-9680520.html

7. Młodzi o KOSA https://www.eff.org/deeplinks/2024/03/thousands-young-people-told-us-why-kids-online-safety-act-will-be-harmful-minors

8. Międzyamerykański Trybunał Praw Człowieka orzekł, że inwigilacja kolektywu prawniczego CAJAR – organizacji zajmującej się ochroną praw człowieka, była nielegalna. https://www.eff.org/deeplinks/2024/04/historic-victory-human-rights-colombia-inter-american-court-finds-state-agencies

9. 16 500 instancji VPN od Ivanti potencjalnie podatnych na ataki https://www.heise.de/news/Jetzt-patchen-Rund-16-500-VPN-Instanzen-von-Ivanti-potenziell-angreifbar-9677551.html

10. Dobre wieści z NASA: Znaleziono przyczynę śmieciowych danych, które sonda kosmiczna Voyager 1 wysyła od miesięcy https://heise.de/-9675954

11. Także zagraniczni dziennikarze spotykają się w Chinach z represjami https://netzpolitik.org/2024/pressefreiheit-in-china-schikaniert-bedroht-und-mit-drohnen-verfolgt/

12. Amerykańskie polityczki zaproponowały projekt ustawy o ochronie danych na szczeblu federalnym https://www.heise.de/news/USA-Neuer-Anlauf-fuer-Datenschutzgesetz-auf-Bundesebene-9678461.html

13. Rząd USA płaci 23 miliony dolarów firmie SpaceX za Starlinki na Ukrainie https://www.heise.de/news/US-Regierung-bezahlt-23-Millionen-US-Dollar-fuer-Starlink-in-der-Ukraine-9680363.html

14. Przemysł filmowy a blokowanie pirackich stron https://arstechnica.com/tech-policy/2024/04/movie-industry-demands-us-law-requiring-isps-to-block-piracy-websites/

15. Weekendowa lektura Zaufanej Trzeciej Strony https://zaufanatrzeciastrona.pl/post/weekendowa-lektura-odcinek-566-2024-04-05-bierzcie-i-czytajcie/

16. Kremlin Leaks: Sztuczna inteligencja, prawdziwy terror. Jak Putin inwigiluje Rosjan za pomocą AI https://szmer.info/post/2810925

17. The Guardian view on smartphones and children: a compelling case for action (link za twitterem Piotra Mieczkowskiego) https://www.theguardian.com/commentisfree/2024/apr/10/the-guardian-view-on-smartphones-and-children-a-compelling-case-for-action

Big Techy i wolny internet

#bigtech #Meta #Google #Tesla #X

1. Amazon przegrał z działaczką związkową, której zarzucał rzekome fotografowanie zwłok https://oko.press/amazon-przegral-z-dzialaczka-zwiazkowa

2. Meta w Mjanmie – długie, ale warto przeczytać, chociażby na raty https://blog.lukaszwojcik.net/pl/meta-w-mjanmie/

3. Nie do końca wiadomo, ile i jakie dane TikTok wykorzystuje, ale wiadomo, że udostępnia dane swoich użytkowników firmom zewnętrznym, które śledzą internautów dzięki plikom cookies wbudowanym w strony internetowe. Nawet wtedy gdy ten wyłączy TikToka – pisze Jakub Wątor w książce “Influenza. Mroczny świat influenzerów”. https://weekend.gazeta.pl/weekend/7,177344,30818783,ma-6-milionow-obserwatorow-gdy-przyczepia-telefon-do-sufitu.html#s=BoxWeekSl-1-2

4. “Badanie przeprowadzone przez Uniwersytet w Cleveland analizuje widoki ulic w celu wykrycia ryzyka chorób serca w amerykańskich miastach i zapobiegania przyszłym chorobom.” https://www.heise.de/news/Studie-will-Vorhersage-von-Herzkrankheiten-mit-Google-Street-View-verbessern-9677085.html

5. Brazylia kontra X/Twitter: sędzia federalny nakazuje dochodzenie w sprawie Elona Muska https://www.heise.de/news/Brasilien-vs-X-Twitter-Bundesrichter-ordnet-Untersuchung-von-Elon-Musk-an-9677443.html

6. Tesla przed sądem pozwana przez rodzinę ofiary wypadku spowodowanego przez błąd autopilota https://arstechnica.com/cars/2024/04/tesla-goes-on-trial-for-apple-engineers-fatal-2018-autopilot-crash/

7. Android: Google uruchamia sieć do znajdowania urządzenia https://www.heise.de/news/Google-fuehrt-Find-My-Device-Netzwerk-fuer-Android-ein-9678519.html

8. Meta zainwestowała do tej pory 50 miliardów dolarów w Metaverse – Reality Labs https://www.heise.de/news/10-Jahre-Reality-Labs-Metas-50-Milliarden-Grab-koennte-noch-wertvoll-werden-9678904.html

9. TikTok pracuje nad aplikacją do zdjęć – miałaby być konkurencją względem instagrama https://www.heise.de/news/Angriff-auf-Instagram-Tiktok-Notes-soll-Fotos-App-werden-9679009.html

10. Aruba: Internet Archive udostępnia online dziedzictwo kulturowe całego kraju https://www.heise.de/news/Aruba-Internet-Archive-macht-Kulturerbe-einer-ganzen-Nation-online-verfuegbar-9679179.html

11. Dzięki DMA ludzie częściej rezygnują z Safari na rzecz innych przeglądarek https://arstechnica.com/tech-policy/2024/04/report-people-are-bailing-on-safari-after-dma-makes-changing-defaults-easier/

12. Meta wykorzystuje samodzielnie opracowany akcelerator AI MTIA https://www.heise.de/news/Meta-nutzt-selbst-entwickelte-KI-Beschleuniger-MTIA-fuer-seine-Plattformen-9681303.html

Podcasty i video

#podcast

1. Czy zastanawialiście się kiedyś, dlaczego coraz więcej stron internetowych wdraża systemy “Pay or Okay”? https://www.youtube.com/watch?v=pybSRk7mFbk

2. Jak pół sekundy uratowało świat przed zagładą? https://infosec.exchange/@avolha/112234602939010040

3. Mniej papierowych dokumentów, bazy danych, algorytmy. O cyfryzacji ZUS-u mówi prof. Gertruda Uścińska https://panoptykon.org/podcast-zus-gertruda-uscinska

4. Konferencja Razem Przeciwko Dezinformacji (wrzucam tutaj link do live, bo to dzisiaj – link za mastodonem WatchDog Polska) https://www.youtube.com/watch?v=YYm9KjW5BPE

Dobre wiadomości

#dobre

1. Międzyamerykański Trybunał Praw Człowieka orzekł, że inwigilacja kolektywu prawniczego CAJAR – organizacji zajmującej się ochroną praw człowieka, była nielegalna. https://www.eff.org/deeplinks/2024/04/historic-victory-human-rights-colombia-inter-american-court-finds-state-agencies

2. Ruszyło drugie ogólnopolskie badanie higieny cyfrowej – wezmą w nim udział także szkoły https://www.facebook.com/magda.bigaj/posts/pfbid02bidGhNqrcYV2FHtXBBGPpJN2hGpxP8iBRw6ESjYhAZxBRfKb7qwvBDb1zqAVyzvnl

3. Brazylia kontra X/Twitter: sędzia federalny nakazuje dochodzenie w sprawie Elona Muska https://www.heise.de/news/Brasilien-vs-X-Twitter-Bundesrichter-ordnet-Untersuchung-von-Elon-Musk-an-9677443.html

4. Dobre wieści z NASA: Znaleziono przyczynę śmieciowych danych, które sonda kosmiczna Voyager 1 wysyła od miesięcy https://heise.de/-9675954

5. W ramach cyfrowej suwerenności austriacki uniwersytet udostępnił 5000 pracowników swoją własną instancję mastodona https://netzpolitik.org/2024/interview-zu-fediverse-an-hochschulen-souveraenitaet-ueber-eigene-zentrale-kommunikationsraeume/

6. Aruba: Internet Archive udostępnia online dziedzictwo kulturowe całego kraju https://www.heise.de/news/Aruba-Internet-Archive-macht-Kulturerbe-einer-ganzen-Nation-online-verfuegbar-9679179.html https://arstechnica.com/tech-policy/2024/04/caribbean-nation-of-aruba-backs-itself-up-to-internet-archive/

7. Grecki organ ochrony danych nałożył karę na ministerstwo za państwową inwigilację w obozie dla uchodźców https://netzpolitik.org/2024/panopticon-fuer-gefluechtete-griechenland-soll-strafe-fuer-ueberwachung-in-grenzcamps-zahlen/

8. Weszło w życie unijne rozporządzenie, dzięki któremu reklama polityczna musi być lepiej oznaczona i bardziej transparentna https://www.heise.de/news/EU-Verordnung-Politische-Werbung-muss-als-solche-zu-erkennen-sein-9680758.html

9. Strona Panoptykonu ma już wersję anglojęzyczną https://eupolicy.social/@panoptykon/112241661665693352

10. RPO: zakaz fotografowania niezgodny z konstytucją https://cyberdefence24.pl/polityka-i-prawo/wazna-opinia-zakaz-fotografowania-jest-niezgodny-z-konstytucja

11. Rusza projekt “szkoda życia na hejt” https://www.facebook.com/magda.bigaj/posts/pfbid02u8P8g1UxUihKLUzgvi41fzrPVTgqc1PNA4zL6D2KbUDu3pnVNqS4icTN2m6KHAzul

12. Komisja Europejska chce ograniczyć dominację Chin na rynku https://www.heise.de/news/Gruene-Technik-EU-Kommission-will-Chinas-Marktdominanz-eindaemmen-9681223.html

Prasówka feministyczna 3-10.04.2024

1. Nie chcę być matką, ale rodzina tego nie rozumie. Ciągle pytają, kiedy będą wnuki https://kobieta.gazeta.pl/kobieta/7,107881,30849100,jestem-bezdzietna-i-szczesliwa-rodzina-nie-moze-tego-zrozumiec.html

2. Krwiodawstwo – mężczyźni bardziej uprzywilejowani https://www.termedia.pl/mz/Krwiodawstwo-mezczyzni-bardziej-uprzywilejowani,55649.html

3. Europejski Trybunał Praw Człowieka orzekł na korzyść grupy ponad 2 tys. starszych kobiet ze Szwajcarii, które oskarżyły rząd o niewystarczające wysiłki w walce ze zmianami klimatu https://wiadomosci.wp.pl/rzad-narazal-starsze-kobiety-na-ryzyko-smierci-podczas-upalow-trybunal-orzekl-7015057158466464a

4. Miasto Kobiet Christine de Pizan https://ciekawostkihistoryczne.pl/2024/04/08/miasto-kobiet-christine-de-pizan/

5. Nawet wyborcy PiS za prawem do przysposobienia dziecka w parach jednopłciowych https://oko.press/sondaz-nawet-wyborcy-pis-za-prawem-do-przysposobienia-dziecka

6. Nie wszystkie kobiety będą miały dostęp do antykoncepcji awaryjnej (paywall) https://serwisy.gazetaprawna.pl/zdrowie/artykuly/9477692,nie-wszystkie-kobiety-beda-mialy-dostep-do-antykoncepcji-awaryjnej.html

7. Holenderski parlament będzie debatował nad aborcją dla Polek wcześniej niż polski Sejm https://oko.press/aborcja-w-holandii-polki-debata

8. Datownik: Wanda Tkaczyk-Stawska obchodziła urodziny. Przyszła na świat 7 kwietnia 1927 https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=pfbid02wPQceeEYF1qUUHcs9tyfkoYevhQL8yk3p6fUm5NSxB2qevuUZKSaijqhcZVxiKVl&id=100095448750035

9. Wzrost czytelnictwa o 9 punktów procentowych – młodzi mężczyźni ruszyli do bibliotek https://niestatystyczny.pl/2024/04/05/wzrost-czytelnictwa-o-9-punktow-procentowych-sukces-czy-przypadek-mlodzi-mezczyzni-ruszyli-do-bibliotek/

10. Kobiety częściej niezadowolone z pracy niż mężczyźni https://www.monitorlocalnews.com/kobiety-czesciej-niezadowolone-z-pracy-niz-mezczyzni

11. Pierwsza w historii USA lekarka została przyjęta na wydział w ramach żartu https://www.instagram.com/p/C5i89V_o7UP/ https://medicine.yale.edu/news-article/its-national-women-physicians-day-admitted-joke/

12. Afganistan: talibowie chcą kamieniować kobiety za cudzołóstwo https://www.instagram.com/p/C5YoTXZoEE7/

13. Ponad 58 tys. kobiet i mężczyzn w Polsce pobiera „matczyną emeryturę” https://strefabiznesu.pl/ponad-58-tys-kobiet-i-mezczyzn-w-polsce-pobiera-matczyna-emeryture-sprawdz-jakie-warunki-trzeba-spelnic-aby-skorzystac-ze/ar/c3-18445611

14. Sekretne życie Jamesa Barry’ego. Dlaczego wybitny lekarz przez 50 lat ukrywał swoją prawdziwą płeć? (stare, przypomniane przez profil FB herstorie) https://ciekawostkihistoryczne.pl/2021/01/21/sekretne-zycie-jamesa-barryego-dlaczego-wybitny-lekarz-przez-50-lat-ukrywal-swoja-prawdziwa-plec/

15. Hiszpania ma problem z pensjami w turystyce. Kobiety zostają w tyle https://turystyka.rp.pl/popularne-trendy/art40117801-hiszpania-ma-problem-z-pensjami-w-turystyce-kobiety-zostaja-w-tyle

16. Miała 40 lat, gdy została matką. “To nie jest wiek na niemowlaka. Drugi raz bym tego nie zrobiła” https://www.edziecko.pl/rodzice/7,79361,30856526,miala-40-lat-gdy-zostala-matka-to-nie-jest-wiek-na-niemowlaka.html

17. W okresie menopauzy ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego u kobiet gwałtownie wzrasta https://www.medonet.pl/choroby-od-a-do-z/choroby-ukladu-krazenia,menopauza-zwieksza-ryzyko-chorob--na-ktore-umiera-najwiecej-ludzi--kobiety-ekspresowo-doganiaja-mezczyzn,artykul,33783690.html

18. „Facet, który skupia się na swoim wyglądzie, zazwyczaj posądzany jest o próżność”. O tym, czego wymaga od mężczyzn społeczeństwo, a czego wymagają od siebie sami, mówi Sylwia Stankiewicz https://www.hellozdrowie.pl/facet-ktory-skupia-sie-na-swoim-wygladzie-zazwyczaj-posadzany-jest-o-proznosc/

19. Mąż zostawił ją po 30 latach. “W pozwie napisałam, że ma płacić na mnie alimenty. Oddzwonił z dziką awanturą” https://kobieta.onet.pl/wiadomosci/maz-zostawil-ja-dla-kochanki-joanna-chce-po-rozwodzie-dostawac-alimenty/kxslx50

20. Fundacja Agro-Pema-Lab: kobiety w działaniu https://publicystyka.ngo.pl/kobiety-w-dzialaniu

21. Ponad 17 tys. kobiet w polskiej armii https://www.portalsamorzadowy.pl/praca/kobiety-w-polskiej-armii-to-juz-ponad-17-tysiecy-zolnierzy-zawodowych,534820.html

22. Fundacja Anji Rubik edukuje o przemocy wobec mężczyzn https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/fundacja-anji-rubik-przemoc-wobec-mezczyzn-kobieta

23. Międzyamerykański Trybunał Praw Człowieka orzekł, że inwigilacja kolektywu prawniczego CAJAR – organizacji zajmującej się ochroną praw człowieka, była nielegalna. Zwrócił też uwagę na wpływ, jaki inwigilacja wywarła na kobiety. https://www.eff.org/deeplinks/2024/04/historic-victory-human-rights-colombia-inter-american-court-finds-state-agencies

24. Kobiety wygrywają wybory w Trójmieście. Czy będą trzy prezydentki? https://www.trojmiasto.pl/wiadomosci/Kobiety-wygraly-wybory-w-Trojmiescie-Czy-beda-trzy-prezydentki-n188106.html

25. Oklepane teksty o macierzyństwie, które nieraz do niego nie przystają https://www.instagram.com/p/C5YEkWqMTLD/

26. Nauczycielka: Jesteśmy roszczeniowi? Siadaj, opowiem ci, jak wygląda mój tydzień https://www.edziecko.pl/starsze_dziecko/7,79351,30864251,nauczycielka-jestesmy-roszczeniowi-siadaj-opowiem-ci-jak.html

27. Nastolatki ofiarą erotycznych deepfejków (paywall, nie czytałam) https://www.nytimes.com/2024/04/08/technology/deepfake-ai-nudes-westfield-high-school.html

28. Daleko do równych zarobków kobiet i mężczyzn na Wyspach https://www.rp.pl/wynagrodzenia/art40122231-daleko-do-rownych-zarobkow-kobiet-i-mezczyzn-na-wyspach

29. Jak polskie nastolatki używają wycieków danych by dokuczać swoim rówieśnikom? https://niebezpiecznik.pl/post/nastolatki-dzieci-wycieki-danych-szkola/

30. Stephanie Farfan: Niepełnosprawność kształtuje moją kobiecość http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/2189454;jsessionid=611C096B2EFB55862FBF2CA5D1687A9A

31. Mężczyźni też potrzebują wsparcia. Powstał krąg żałoby dla mężczyzn https://zwierciadlo.pl/psychologia/540446,1,mezczyzni-tez-potrzebuja-wsparcia-powstal-krag-zaloby-dla-mezczyzn.read

32. Jak głosowały kobiety, a jak mężczyźni? https://www.instagram.com/p/C5f0sEjMwWd/

33. Czego najbardziej obawiano się w związku z wywalczeniem praw wyborczych przez kobiety? https://www.instagram.com/p/C5dOStNswS9/

34. Joanna Kuciel-Frydryszak: Samotna dziewczynka na pastwisku była zagrożona, a chłopak czuł się wolny (paywall, nie czytałam) https://wyborcza.pl/alehistoria/7,121681,30826597,joanna-kuciel-frydryszak-samotna-dziewczynka-na-pastwisku-byla.html

35. „Mówiłem jej, że ma przestać”. SEXEDPL z kampanią edukacyjną, która dotyczy przemocy wobec mężczyzn https://nowymarketing.pl/mowilem-jej-ze-ma-przestac-sexedpl-z-kampania-edukacyjna-ktora-dotyczy-przemocy-wobec-mezczyzn/

36. Ciąża i poród. “Stanowią największe wyzwanie dla ciała kobiety” (paywall) https://www.newsweek.pl/psychologia/niedoskonale-mamy-jest-to-bardzo-zdrowy-trend/4bgbm1r

37. Prezydent Zełenski podpisał nową ustawę: Na front trafią coraz młodsi mężczyźni https://nowiny24.pl/prezydent-zelenski-podpisal-nowa-ustawe-na-front-trafia-coraz-mlodsi-mezczyzni/ar/c1-18434195

38. Artykuły o mężczyznach i kobietach przed komisjami wojskowymi – podwójne standardy w dziennikarstwie? https://www.facebook.com/schmorgpl/posts/pfbid0UssA8bsVkumrNPshZCapDA1MzUeTEKzEnGKHcxtEPgSKxttCoeEWdpP4JLAphRZtl

39. Wielka Brytania: kobiety w branży finansowej zarabiają o jedną trzecią mniej niż mężczyźni https://www.pb.pl/wielka-brytania-kobiety-w-branzy-finansowej-zarabiaja-o-jedna-trzecia-mniej-niz-mezczyzni-1212610

40. Awaryjny plan dla pigułki „dzień po”. Jak będą działać recepty farmaceutyczne? https://oko.press/na-zywo/dzien-na-zywo-najwazniejsze-informacje/awaryjny-plan-dla-antykoncepcji-awaryjnej

#femiprasówka #feminizm

Polnische Digitalpolitik, Datenschutzt (usw.) im März 2024 - Zusammenfassung

1. “Der parlamentarische Digitalausschuss untersucht die Situation bei der NASK. Die Abgeordneten sollten Erklärungen zur Abteilung für Desinformationsbekämpfung erhalten, aber .... es gibt niemanden von der NASK, der Fragen beantworten kann”. (https://en.wikipedia.org/wiki/Naukowa_i_Akademicka_Sie%C4%87_Komputerowa). Twitterthread von Anna Wittenberg https://twitter.com/annawitten/status/1765785802410201400

2. Panoptykon Foundation gewinnt vor Gericht gegen Facebook https://panoptykon.org/wygralismy-z-facebookiem-gigant-nie-moze-cenzurowac-jak-chce-i-kogo-chce

3. Im Hinblick auf die bevorstehenden Wahlen (Kommunalwahlen im April, Europawahlen im Mai) untersuchen die Organisationen der Zivilgesellschaft die Risiken von Desinformation und Missbrauch im Wahlkampf https://odpowiedzialnapolityka.pl/sites/default/files/publikacje/jak-monitorowac-naduzywania-zasobow-publicznych-w-wyborach_final.pdf https://demagog.org.pl/analizy_i_raporty/deepfake-i-sztuczna-inteligencja-zagrozenia-dla-wyborow-2024/

4. Der Rat für die Informatisierung des Bildungswesens bei dem Bildungsministerium wurde eingerichtet https://cyberdefence24.pl/polityka-i-prawo/powstala-rada-ds-informatyzacji-edukacji-w-skladzie-znane-nazwiska

5. Verletzung Personaldaten von Arbeitern des Digitalministerium https://cyberdefence24.pl/polityka-i-prawo/ministerstwo-cyfryzacji-naruszenie-danych-osobowych-pracownikow/

6. Die Staatsanwaltschaft entnimmt die Daten der Frauen nicht aus dem Schwangerschaftsregister. Eine gute Nachricht. https://panoptykon.org/prokuratura-nie-siega-po-dane-z-rejestru-ciaz

7. Der Oberste Rechnungshof (https://de.wikipedia.org/wiki/Najwy%C5%BCsza_Izba_Kontroli) untersuchte Fragen des Datenschutzes in den Kommunalverwaltungen. Er stellte eine Reihe von Unregelmäßigkeiten fest https://www.linkedin.com/posts/activity-7169640060533915649-WvBn

8. Material der Panopticon Foundation für die Europäische Kommission: Safe by Default, Moving away from engagement-based rankings towards safe, rights-respecting, and human centric recommender systems https://panoptykon.org/sites/default/files/2024-03/panoptykon_peoplevsbigtech_safe-by-default_briefing_03032024.pdf

9. Die Nationale Staatsanwaltschaft hat das Programm Hermes (OSINT-Tool) gekauft – was viele Fragen und Kontroversen aufwirft https://panoptykon.org/hermes-w-worku-pytamy-prokurature-co-kupila https://zaufanatrzeciastrona.pl/post/bzdury-wyborczej-czyli-dlaczego-hermes-nie-jest-bardziej-zaawansowanym-pegasusem/ https://twitter.com/SiecObywatelska/status/1771150349824393342

10. Großes Leck bei Gesundheitsdaten https://niebezpiecznik.pl/post/jak-wykradziono-dane-180-000-pacjentow-z-serwerow-firmy-medily/ https://niebezpiecznik.pl/post/medily-dcg-klinika-wyciek-pacjentow-aurero/

11. mObywatel (eine App, über die Bürger:innen elektronische e-Verwaltung nutzen können): Widerstand gegen die Freigabe des Quellcodes und Pläne, OpenAI in die App zu integrieren https://twitter.com/annawitten/status/1765666178158989686 https://twitter.com/annawitten/status/1765666178158989686 https://twitter.com/annawitten/status/1765666178158989686 https://twitter.com/annawitten/status/1765666178158989686 https://pl.fediverse.pl/notice/AfbYPD26P1Xcq5tQIa

12. Die umstrittene Organisation (einerseits bekannt für ihre nützlichen Initiativen, andererseits für ihre Zusammenarbeit mit Leuten, die das Narrativ des Kremls wiedergeben) hat an den Minister für Digitalisierung und der Bildungsministerin appelliert, ein vollständiges Verbot von Smartphones in Schulen zu verhängen

13. Selbstmord eines Arbeiters des Digitalministeriums https://twitter.com/OrsonDzi/status/1770887028948779367

14. Pegasus-Affäre: “Prof. Kosinski schließt nicht aus, dass mit Pegasus gewonnene Daten über Server der NSO-Gruppe liefen” https://twitter.com/annawitten/status/1768557618723713135 https://forsal.pl/kraj/bezpieczenstwo/artykuly/9461277,komisja-sledcza-czy-dane-z-pegasusa-trafialy-do-innych-krajow-kaczynski.html

15. NIK (Oberster Rechnungshof) prüft Sonderdienste und empfiehlt dringende Reform der Kontrolle über die Dienste https://panoptykon.org/raport-nik-kontrola-sluzb-komentarz https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/sluzby-specjalne-nadzor-kontrola.html

16. NSA (Der Oberste Verwaltungsgerichtshof) wird den Fall der Freigabe der PESEL-Datenbank aller erwachsenen Polen an die polnische Post für die Organisation der sogenannten Briefwahlen im Jahr 2020 anhören. https://twitter.com/MiroWroblewski/status/1767620041833422882

17. Die Regierung will nur 950 000 zł für die Umsetzung der DSA bereitstellen https://twitter.com/annawitten/status/1769668324353327282 https://twitter.com/annawitten/status/1769668961577181267

18. Laut NASK schneiden polnische Jugendliche gut bei Themen ab, die das demokratische System und zivilgesellschaftliche Institutionen betreffen, aber schlecht bei der Überprüfung von Desinformationen. https://www.facebook.com/WeryfikacjaNASK/posts/pfbid025po36uuJ76THGoF1YWtXcQM6BrvFMkHk7eSZ8imaHFanD4Bj3GEELgBCHW9tNpbAl

19. Watchdog Polska hat vor dem Europäischen Gerichtshof für Menschenrechte gewonnen https://siecobywatelska.pl/watchdog-wygral-przed-europejskim-trybunalem-praw-czlowieka/

20. “64,4 % der Erwachsenen in Polen glauben, dass sie viel oder zu viel Zeit vor einem Bildschirm verbringen” https://www.facebook.com/FundacjaICO/posts/pfbid0P9RVuvDvNNv7CaALKCp5duuyuznDK7sQZo8VR3NukCtESLEZi2hBkJozSVydVVEYl

21. Kontroverse über den Gesetzesentwurf zum Schutz von Hinweisgebern https://siecobywatelska.pl/sygnalista-stanowisko/

22. PKE (Prawo Komunikacji Elektronicznej – Gesetz über elektronische Kommunikation) – Die Arbeiten am PKE-Gesetz sind im Gange. Dem Entwurf zufolge wird die Vorratsdatenspeicherung beibehalten https://panoptykon.org/stanowisko-fundacji-panoptykon-w-sprawie-projektu-ustawy-prawo-komunikacji-elektronicznej

#Digitalisierung #Datenschutzt

Prasówka 5.04.2024

Państwo, prawo, regulacje, inwigilacja i ochrona danych - Polska i reszta UE

#RODO #kontrolaczatu #inwigilacja #ePrawo #ePanstwo #eUE

1. Tańczą na TikToku i budują armie trolli. Tak wyglądają wybory w Polsce powiatowej https://spidersweb.pl/plus/2024/04/jak-wygladaja-wybory-w-polsce-powiatowej

2. Pomoc społeczna na łasce algorytmów https://panoptykon.org/na-lasce-algorytmow-wywiad-mike-zajko

3. Austria: spór o wolność prasy https://netzpolitik.org/2024/redaktionsgeheimnis-vs-datenschutz-oesterreichs-gefaehrliches-spiel-mit-der-pressefreiheit/

4. Francja: francuscy senatorzy obwiniają Macrona za opóźnienia w przyjęciu SREN digital bill (paywall) https://www.euractiv.com/section/platforms/news/french-senators-blame-macron-government-for-long-delay-in-adopting-sren-digital-bill/?utm_source=dlvr.it&utm_medium=mastodon

5. “Zmiana rozkładu leżaków na Titanicu” – EDRi o “nowej” propozycji belgijskiej prezydencji https://edri.org/our-work/rearranging-deck-chairs-on-the-titanic-belgiums-latest-move-doesnt-solve-critical-issues-with-eu-csa-regulation/

6. Mistrzostwa Europy w piłce nożnej a inwigilacja https://netzpolitik.org/2024/fussball-em-2024-kritik-an-potenziellen-ueberwachungsmassnahmen/

7. Sklepy bez kasjerów – ale nadzorowane przez sztuczną inteligencję https://netzpolitik.org/2024/von-wegen-kuenstliche-intelligenz-indische-arbeitskraefte-steckten-hinter-amazons-smarten-supermarktkassen/

8. Rząd Szlezwika-Holsztynu rozpoczyna przejście na LibreOffice https://www.heise.de/news/30-000-IT-Plaetze-Schleswig-Holsteins-Regierung-beginnt-Umstieg-auf-LibreOffice-9675216.html?wt_mc=sm.red.ho.mastodon.mastodon.md_beitraege.md_beitraege&utm_source=mastodon

9. Watchdog Polska wygrywa z polską policją https://pol.social/@Watchdog_Polska/112207886012812989

10. Prekonsultacje dot. Data Act w Ministerstwie Cyfryzacji https://www.gov.pl/web/cyfryzacja/wdrozenie-data-act---prekonsultacje

11. Bankowość mobilna: banki stosuję weryfikację behawioralną, a BIK buduje bazę danych https://homodigital.pl/weryfikacja-behawioralna-velobank-biuro-informacji-kredytowej/

12. UODO wycofuje skargę kasacyjną dot. wyborów kopertowych https://uodo.gov.pl/pl/138/3048

13. Ubezpieczenia Luxmed – wykluczają za jazdę bez uprawnień...oraz za bycie po transplantacji. Powiem szczerze – “to tylko tweet”, nie mam takiej umowy i nie mam tego jak zweryfikować, ale jeśli to prawda, to chyba komentarz jest zbędny... https://twitter.com/kosik_md/status/1775769939955139069

14. Z okazji swoich urodzin Demagog organizuje konferencję na temat zwalczania dezinformacji https://urodziny.demagog.org.pl/

15. Filtry youtube'a dla szkół i bibliotek blokują treści dot. identyfikacji płciowej czy polityczne dziennikarstwo – mają być “nieodpowiednie dla dzieci” https://netzpolitik.org/2024/eingeschraenkter-modus-youtube-filter-fuer-schulen-und-bibliotheken-blockiert-queere-inhalte/

16. Kontrowersje wokół niemieckiego Ministerstwa Cyfryzacji: mówi się o celowych opóźnieniach na rzecz ułatwienia działań Telekom Deutschland https://netzpolitik.org/2024/doppelausbau-wie-sich-das-digitalministerium-selbst-eine-grube-graebt/

17. Z obawy przed unijnymi regulacjami Microsoft oddziela platformę Teams od pakietu Office – nie tylko w UE (paywall) https://www.euractiv.com/section/platforms/news/microsoft-unbundles-teams-worldwide-after-eu-antitrust-scrutiny/

18. UOKiK będzie stosować AI https://www.gazetaprawna.pl/firma-i-prawo/artykuly/9476042,sztuczna-inteligencja-na-strazy-praw-konsumentow.html, https://www.bankier.pl/wiadomosc/Sztuczna-inteligencja-na-strazy-praw-konsumentow-AI-wesprze-UOKiK-8720557.html

19. Ministerstwo Cyfryzacji zaprasza na prekonsultacje odnośnie wdrożenia AI Act (Aktu o Sztucznej Inteligencji) https://www.gov.pl/web/cyfryzacja/wdrozenie-aktu-o-ai---prekonsultacje

20. Czym jest cyfrowa przemoc? https://netzpolitik.org/2024/stalking-doxing-nacktfotos-was-ist-digitale-gewalt/

21. Ktoś ukradł kurierowi bankową przesyłkę... UODO nałożył karę – 1,4 mln PLN na Santander Bank Polska S.A. https://twitter.com/Sekurak/status/1775101977371791542 https://www.rp.pl/dane-osobowe/art40097511-banki-ukarane-bo-bardziej-troszczyly-sie-o-wlasny-interes-niz-o-dane-klientow

22. Rekomendacja Pełnomocnika Rządu ds. Cyberbezpieczeństwa dot. produktów Fortinet https://www.gov.pl/web/baza-wiedzy/rekomendacja-pelnomocnika-rzadu-ds-cyberbezpieczenstwa

23. Bawarska policja chce korzystać z oprogramowania Palantir https://www.heise.de/news/Polizei-Bayen-will-Palantir-den-Weg-ebnen-9671454.html

24. DeployAI – promowana przez Komisję Europejską europejska alternatywa ma promować europejskie rozwiązania technologiczne jako konkurencyjne względem amerykańskich https://www.heise.de/news/Technikplattform-DeployAI-verspricht-mehr-kuenstliche-Intelligenz-fuer-Europa-9672059.html

25. Państwa członkowskie UE nadal nie zgadzają się w kluczowych kwestiach dotyczących kontroli czatu https://netzpolitik.org/2024/internes-protokoll-eu-staaten-weiter-uneins-ueber-chatkontrolle/

26. Nierówna kampania. Tak samorządowcy naginają zasady https://demagog.org.pl/analizy_i_raporty/nierowna-kampania-tak-samorzadowcy-naginaja-zasady/

Sztuczna inteligencja

#AI #SI #sztucznainteligencja

1. Sztuczna inteligencja szkodzi gospodarce? https://www.heise.de/news/Studie-KI-als-Jobkiller-ist-schlecht-fuer-die-Wirtschaft-9670901.html

2. Nie mówmy, że sztuczna inteligencja „rozumuje”, „myśli” albo „kłamie”. Jej algorytmy robią to, do czego zostały zaprogramowane przez ludzi https://www.tygodnikpowszechny.pl/nie-mowmy-ze-sztuczna-inteligencja-rozumuje-mysli-albo-klamie-jej-algorytmy-robia-do-czego-zostaly

3. Kasa “AI” była w rzeczywistości obsługiwana przez 1000 ludzi w Indiach https://arstechnica.com/gadgets/2024/04/amazon-ends-ai-powered-store-checkout-which-needed-1000-video-reviewers/?

4. Open AI zaczyna zarabiać na ChatGPT https://www.heise.de/news/OpenAI-beginnt-mit-Monetarisierung-von-GPTs-9671014.html

5. Ekspertka: AI jest niesprawiedliwa i powiela nierówności tak samo, jak my https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C101370%2Cekspertka-ai-jest-niesprawiedliwa-i-powiela-nierownosci-tak-samo-jak-my

6. Amerykański sąd: wideo “ulepszone” przez sztuczną inteligencję nie może stanowić dowodu https://www.heise.de/news/US-Gericht-Von-KI-verbessertes-Video-nicht-als-Beweismittel-zugelassen-9675312.html

7. USA i Wielka Brytania podpisują pakt w sprawie sztucznej inteligencji https://arstechnica.com/ai/2024/04/us-uk-ink-ai-pact-modeled-on-intel-sharing-agreements/

8. Oficjalny chatbot Nowego Jorku kłamie na temat przepisów i regulacji miejskich https://arstechnica.com/ai/2024/03/nycs-government-chatbot-is-lying-about-city-laws-and-regulations/

9. Aplikacja Gemini automatycznie korzysta z Map Google https://www.heise.de/news/Gemini-App-nutzt-fuer-Navigation-automatisch-Google-Maps-9671102.html

10. Ekspert AI: Tysiąckrotnie za wysokie inwestycje w sztuczną inteligencję

11. USA reguluje wykorzystania AI przez władze publiczne https://www.heise.de/news/USA-regulieren-KI-Nutzung-in-Behoerden-Buerger-und-Infrastruktur-schuetzen-9671185.html

12. Voice Generator: OpenAI prezentuje model sztucznej inteligencji do klonowania głosów https://www.heise.de/news/Voice-Generator-OpenAI-stellt-KI-Modell-zum-Klonen-von-Stimmen-vor-9671343.html

13. OpenAI prezentuje generator wideo Sora AI ludziom z Hollywood https://arstechnica.com/ai/2024/03/openai-shows-off-sora-ai-video-generator-to-hollywood-execs/

14. Brudna inteligencja. Nie, AI nie rozwiąże kryzysu klimatycznego, może go nawet pogłębić https://oko.press/ai-nie-rozwiaze-kryzysu-klimatycznego

(Cyber)bezpieczeństwo i polityka pozaunijna

#cyberbezpieczenstwo

1. USA rozpoczyna partnertnerstwo z Meksykiem w zakresie półprzewodników https://twitter.com/piotrmiecz/status/1774018791095095740

2. “Dają się nabrać osoby młode, wykształcone, biznesmeni i znane postaci, ale nikt o tym nie mówi. I ja rozumiem tych wszystkich ludzi, bo też mi się zdarzyło zostać wyśmianą. Uznajemy za wstyd, że ktoś dał się nabrać. Tymczasem ja bym sobie życzyła raczej takiej kampanii, w której właściciel wielomilionowej firmy mówi “ja też”.” https://weekend.gazeta.pl/weekend/7,177344,30844550,uslyszalam-zabilam-kobiete-telefon-przejela-policjantka.html

3. Człowiek spędził w ponad rok w więzieniu – został oskarżony o kradzież swojej własnej tożsamości. Potem władze nakazały mu korzystanie z fałszywych danych https://arstechnica.com/tech-policy/2024/04/man-pleads-guilty-to-stealing-former-coworkers-identity-for-30-years/

4. W. Brytania: pracownicy służby zdrowia protestują przeciwko współpracy NHS England z Palantirem. Info za mastodonem Xlenka https://kolektiva.social/@Freedom_Press/112207129323356144

5. Konflikt w Gazie: sztuczna inteligencja wyznacza cele bombardowań? https://systemli.social/@anneroth/112212116419495102 https://www.972mag.com/lavender-ai-israeli-army-gaza/

6. Cyberatak: 94 proc. szpitali w USA miało problemy https://cyberdefence24.pl/cyberbezpieczenstwo/kosztowny-cyberatak-94-proc-szpitali-w-usa-mialo-problemy-z-platnosciami

7. USA: Więzienia zakazały wizyt rodzinnych, aby zarobić więcej pieniędzy na połączeniach wideo? https://arstechnica.com/tech-policy/2024/03/jails-banned-family-visits-to-make-more-money-on-video-calls-lawsuits-claim/

8. Weekendowa lektura Zaufanej Trzeciej Strony https://zaufanatrzeciastrona.pl/post/weekendowa-lektura-odcinek-565-2024-03-30-bierzcie-i-czytajcie/

9. Indie. Odbito 250 zakładników cybergangu z Kambodży https://cyberdefence24.pl/cyberbezpieczenstwo/indie-odbito-250-zakladnikow-cybergangu-z-kambodzy

10. Kradzież maili amerykańskich urzędników. “Ataku można było uniknąć” https://cyberdefence24.pl/cyberbezpieczenstwo/kradziez-maili-amerykanskich-urzednikow-ataku-mozna-bylo-uniknac

Big Techy i wolny internet

#bigtech #Meta #Google

1. Linux Foundation przejmuje fork Valkey https://www.heise.de/news/Redis-aendert-die-Lizenz-Linux-Foundation-uebernimmt-den-Fork-Valkey-9671221.html

2. Microsoft i OpenAI planuję budowę centrum danych AI za 100 miliardów dolarów? (wrzucam dla porządku, nie wiem, ile w tym prawdy, kwota brzmi kosmicznie raczej) https://www.heise.de/news/Stargate-Microsoft-soll-KI-Rechenzentrum-fuer-100-Milliarden-Dollar-planen-9671372.html

3. USA: Google zgodziło się zniszczyć lub zanonimizować miliardy rekordów osób korzystających z przeglądarki w trybie incognito https://www.heise.de/news/Milliardenschwerer-Rechtsstreit-Google-vernichtet-Browserdaten-9672208.html

4. Meta i Google blokują materiały organizacji promujących prawo do aborcji, jednocześnie przeciwnicy praw kobiet mogą szerzyć swoją szkodliwą propagandę bez analogicznych problemów https://netzpolitik.org/2024/reproduktive-rechte-google-und-meta-sollen-anzeigen-ueber-abtreibung-blockiert-haben/

5. Discord zacznie wyświetlać reklamy https://szmer.info/post/2767103

6. “Generator obrazów Meta nie jest w stanie rozpoznać białej kobiety obok azjatyckiego mężczyzny” https://www.heise.de/news/Metas-Bildgenerator-kann-keine-weisse-Frau-neben-einem-asiatischen-Mann-9674519.html

7. Threads: konto prezydenta USA Joe Bidena powiązane z fediwersum https://www.heise.de/news/Threads-von-Meta-Account-von-US-Praesident-Joe-Biden-ans-Fediverse-angebunden-9673325.html

8. VPN Google'a “łamie” ustawienia DNS w windowsie? https://arstechnica.com/gadgets/2024/04/users-say-googles-vpn-app-breaks-the-windows-dns-settings/

9. Dlaczego „Threads” są popularne na Tajwanie? https://101010.pl/@m10/112212358286220587

Podcasty i video

1. Rzecznik Praw Obywatelskich UE o opóźnieniach Komisji Europejskiej w rozpatrywaniu wniosków o dostęp do dokumentów (nie słuchałam) https://www.euractiv.com/section/digital/podcast/eu-ombudsman-on-eu-commissions-delays-in-access-to-documents-requests/

2. AI Act dla zwykłego człowieka. Rozmowa z dr Gabrielą Bar https://panoptykon.org/podcast-ai-act-bar

3. Czy ukradniesz samochód Flipperem Zero? • Apple'owe wytrychy wobec DMA – ICD Weekend https://www.internet-czas-dzialac.pl/weekend-18/

4. Okiem Watchdoga – o wyroku ETS, Hermesie i wyborach samorządowych https://tube.pol.social/w/nwSexZdtPGrZtZ6tyRqheN

5. Lekcje higieny cyfrowej: czy można się uzależnić od telefonu lub internetu? https://www.youtube.com/watch?v=UlS19IFpe5Q

6. Wawrzyniec Smoczyński o polaryzacji w społeczeństwie. Cz. 2. Co pogłębia polaryzację w Polsce https://demagog.org.pl/podcast/wawrzyniec-smoczynski-o-polaryzacji-w-spoleczenstwie-cz-2-co-poglebia-polaryzacje-w-polsce/

Dobre wiadomości

#dobre

1. USA bierze się za regulację wykorzystania sztucznej inteligencji przez władze (jak to powinno być uregulowane to osobna kwestia, ale przy tych wszystkim “zero regulacji!!” doceniam zauważenie problemu) https://www.heise.de/news/USA-regulieren-KI-Nutzung-in-Behoerden-Buerger-und-Infrastruktur-schuetzen-9671185.html

2. USA: Google zgodziło się zniszczyć lub zanonimizować miliardy rekordów osób korzystających z przeglądarki w trybie incognito https://www.heise.de/news/Milliardenschwerer-Rechtsstreit-Google-vernichtet-Browserdaten-9672208.html

3. Z obawy przed unijnymi regulacjami Microsoft oddziela platformę Teams od pakietu Office – nie tylko w UE (paywall) https://www.euractiv.com/section/platforms/news/microsoft-unbundles-teams-worldwide-after-eu-antitrust-scrutiny/

4. Z okazji swoich urodzin Demagog organizuje konferencję na temat zwalczania dezinformacji https://urodziny.demagog.org.pl/

5. Rząd Szlezwika-Holsztynu stawia na otwarte oprogramowanie – zacznie od zastąpienia MS Office przez Libre Office https://www.heise.de/news/30-000-IT-Plaetze-Schleswig-Holsteins-Regierung-beginnt-Umstieg-auf-LibreOffice-9675216.html

6. Amerykański sąd: wideo “ulepszone” przez sztuczną inteligencję nie może stanowić dowodu https://www.heise.de/news/US-Gericht-Von-KI-verbessertes-Video-nicht-als-Beweismittel-zugelassen-9675312.html

7. Komenda Główna Policji przegrywa w sądzie sprawę o ujawnienie informacji publicznej https://pol.social/@Watchdog_Polska/112207886012812989

Galeria Peggy Guggenheim

Galeria Peggy Guggenheim w Wenecji

PTAKI

Ptaki

#birds #nature #photography

KWIATY I LIŚCIE

Kwiaty i liście

#flowers #leaves #plants

POŁONINA

Połonina

#landscapes #mountains #Poland #forests

Prasówka feministyczna 3.04.2024

1. Podcast Tygodnika Powszechnego: Monika Osiecka, rzeźbiarka: kobieca solidarność góry przenosi https://www.tygodnikpowszechny.pl/monika-osiecka-rzezbiarka-kobieca-solidarnosc-gory-przenosi-wlasny-pokoj-186701

2. Studentki, pracownice, lokatorki, związkowczynie. Kobiety w ruchu socjalnym https://krytykapolityczna.pl/kraj/studentki-pracownice-lokatorki-zwiazkowczynie-kobiety-w-ruchu-socjalnym/

3. Gambia: Zgromadzenie Narodowe zniosło obowiązujący od 2015 roku zakz okaleczania żeńskich narządów płciowych https://www.instagram.com/p/C43QxFro-HP/

4. Prezydent Duda zawetował ustawę o dostępności antykoncepcji awaryjnej bez recepty https://www.instagram.com/p/C5GZdpPoPPA/

5. Meta i Google blokują materiały organizacji promujących prawo do aborcji, jednocześnie przeciwnicy praw kobiet mogą szerzyć swoją szkodliwą propagandę bez analogicznych problemów https://netzpolitik.org/2024/reproduktive-rechte-google-und-meta-sollen-anzeigen-ueber-abtreibung-blockiert-haben/

6. Czym jest cyfrowa przemoc? https://netzpolitik.org/2024/stalking-doxing-nacktfotos-was-ist-digitale-gewalt/

7. Młodzi Kenijczycy sprzedają swoje nerki za 1000 dolarów i motocykl https://tvn24.pl/swiat/kenia-mlodzi-mezczyzni-sprzedaja-swoje-nerki-za-1000-dolarow-i-motocykl-st7840257

8. Dania wprowadza obowiązkową służbę wojskową dla kobiet. Wydłuża też służbę poborowych https://portalobronny.se.pl/polityka-obronna/dania-wprowadza-obowiazkowa-sluzbe-wojskowa-dla-kobiet-wydluza-tez-sluzbe-poborowych-aa-jovm-3cW5-6JXF.html

9. Semana Santa z udziałem kobiet https://www.youtube.com/watch?v=EaWjRfEUOB0 https://www.facebook.com/podcastfeministyczny/posts/pfbid06tPx1Hvcw5ak1mC199RbqLUcFeWgpHypL6mpSqwBoEGn5FRuzLd2aEgSTE8FmXtGl

10. Brytyjski sąd bada, czy prawna definicja “kobiety” uwzględnia osoby transpłciowe https://www.rp.pl/prawo-dla-ciebie/art40077601-brytyjski-sad-bada-czy-prawna-definicja-kobiety-uwzglednia-osoby-transplciowe

11. Nierówna sytuacja prawna kobiet i mężczyzn – krwiodawców. Rzecznik pisze do MZ https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-krwiodawcy-nierowna-sytuacja-kobiet-mezczyzn-mz

12. “Niezależna – byle nie za bardzo” – życie ziemianek https://ciekawostkihistoryczne.pl/2024/03/24/panie-z-dworow-zycie-ziemianek/

13. Kim były guwernantki? https://ciekawostkihistoryczne.pl/2024/03/21/kim-byly-guwernantki/

14. Na czym polega “mężczyznowanie”? https://www.instagram.com/p/C4vqzMaIMFf/?img_index=1

15. . Niemcy: “Babcie przeciwko prawicy są obecnie największym ruchem kobiecym na ulicach. Nadszedł czas, aby zaprosić je również do debat politycznych”. https://digitalcourage.social/@OmasgR/112158496540955655

16. “SCOTUS mifepristone case: Justices focus on anti-abortion groups’ legal standing” https://arstechnica.com/science/2024/03/abortion-pill-case-scotus-skeptical-of-anti-abortion-groups-legal-standing/

17. Badanie WHO: jedno na sześcioro dzieci pada ofiarą cyberprzemocy https://www.heise.de/news/WHO-Studie-Eins-von-sechs-Schulkindern-wird-Opfer-von-Cybermobbing-9667944.html

18. Komisją Statusu Kobiet ONZ pokieruje państwo, gdzie żona ma być posłuszna mężowi https://www.rp.pl/spoleczenstwo/art40075251-komisja-statusu-kobiet-onz-pokieruje-panstwo-gdzie-zona-ma-byc-posluszna-mezowi

19. Sąd po 5 latach batalii prawnej finalnie uznał, że tęcza nie obraża i uniewinnił aktywistki https://twitter.com/amnestyPL/status/1773344283220717992

20. “Datownik: 112 lat temu, 28 marca 1912 roku, Polskie Towarzystwo Miłośników Fotografii z siedzibą w Warszawie jednogłośnie nadało Marii Skłodowskiej-Curie godność członka honorowego. Z tej okazji warto przypomnieć absolutnie wyjątkową, kolorową fotografię Marii Skłodowskiej-Curie z córką Ewą.” https://www.facebook.com/PiekniejszaStronaNauki/posts/pfbid02jxrMLoWe2WQ9RuGRpQnAjdB2ZqAQv7f84kYn3KUchTGuhru3HhRMXoKMMMTbemnfl

21. Afgańskie obrończynie praw człowieka wzywają do pociągnięcia do odpowiedzialności za ciągłe i systematyczne łamanie praw człowieka https://ishr.ch/latest-updates/afghan-women-human-rights-defenders-call-for-accountability-for-ongoing-and-systematic-human-rights-violations/

22. “Kobiety są bardziej emocjonalne niż mężczyźni? Naukowcy wreszcie obalili ten szkodliwy mit” https://www.zeberka.pl/galeria/kobiety-sa-bardziej-emocjonalne-niz-mezczyzni-naukowcy-wreszcie-obalili-ten-szkodliwy-mit/

23. Koniec „maszynek do rodzenia” – kobiety „rodzą za mało dzieci” https://forsal.pl/gospodarka/demografia/artykuly/9474466,kobiety-rodza-za-malo-dzieci-wyrecza-je-roboty-mezczyzni-i-queer.html

24. Nowy wiek emerytalny 2024 – wyliczenia. Niektórzy mówią o zrównaniu wieku dla kobiet i mężczyzn https://www.msn.com/pl-pl/wiadomosci/polska/nowy-wiek-emerytalny-2024-wyliczenia-niekt%C3%B3rzy-m%C3%B3wi%C4%85-o-zr%C3%B3wnaniu-wieku-dla-kobiet-i-m%C4%99%C5%BCczyzn-28-03-2024/ar-BB1kE8q2

25. “Znaleźli film z kamieniowania kobiety. Komentujący są zachwyceni” https://vibez.pl/myimpact/znalezli-film-z-kamienowania-kobiety-komentujacy-sa-zachwyceni-7010858900560864a

26. Czy gospodynie domowe były kiedyś tak szczęśliwe, jak to sugerują media? https://www.instagram.com/p/C5BqemloXs1/

27. Kobiety 80, mężczyźni 73. Wzrosła średnia długość życia w Polsce https://bydgoszcz.tvp.pl/76696905/srednia-dlugosc-zycia-w-polsce

28. Mężczyźni często nie wiedzą, że mogą otrzymywać rodzicielskie świadczenie uzupełniające od ZUS https://goniec.pl/zus-wyplaca-178096-zl-wiekszosc-mezczyzn-nie-wie-ze-ma-prawo-do-tego-swiadczenia-aj-wbc-290324

29. Na polskich uczelniach rektorki to rzadkość. Akademickim światem wciąż rządzą mężczyźni https://300gospodarka.pl/news/na-polskich-uczelniach-rektorki-to-rzadkosc-akademickim-swiatem-wciaz-rzadza-mezczyzni

30. Będzie więcej władzy dla kobiet w sporcie. Ministerstwo chce zmienić prawo https://www.rp.pl/prawo-dla-ciebie/art40074201-bedzie-wiecej-wladzy-dla-kobiet-w-sporcie-ministerstwo-chce-zmienic-prawo

31. “Mężczyźni różu się nie boją!” – de facto materiał sponsorowany, ale wpisuje się w tematykę prasówki, więc zostawiam https://www.bstok.pl/mezczyzni-rozu-sie-nie-boja-denley-radzi-jak-stylizowac-meska-odziez-w-odcieniach-rozowego/

32. “Kobieta na wsi to tylko zajmuje się domem, ma chustkę na głowie i filcowe buty?” (stare, przypomniane) https://weekend.gazeta.pl/weekend/7,184071,30398725,kobieta-na-wsi-to-tylko-zajmuje-sie-domem-ma-chustke-na-glowie.html

33. Nastroje społeczne przed wyborami. Kobiety nie są już tak mocno zmobilizowane (paywall) https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/kraj/artykuly/9473435,nastroje-spoleczne-przed-wyborami-kobiety-nie-sa-juz-tak-mocno-zmobil.html

34. “Mamy nie jedno, ale dwa pokolenia Z. Płcie się rozjeżdżają na całym świecie. Jak się w tym połapać?” (paywall) https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/swiat/2250291,1,mamy-nie-jedno-ale-dwa-pokolenia-z-plcie-sie-rozjezdzaja-na-calym-swiecie-jak-sie-w-tym-polapac.read

35. Mężczyzna pobił kobietę. Ale we Wrocławiu to tylko „kłótnia”, jakich wiele https://krytykapolityczna.pl/kraj/mezczyzna-pobil-kobiete-ale-we-wroclawiu-to-tylko-klotnia-jakich-wiele/

36. Przemoc w związkach dotyka również mężczyzn https://www.dw.com/pl/przemoc-w-zwi%C4%85zkach-dotyka-r%C3%B3wnie%C5%BC-m%C4%99%C5%BCczyzn/a-68708514

37. Programistki o patriarchacie w IT (paywall) https://wyborcza.biz/biznes/7,159911,30808808,co-ma-wspolnego-kobieta-informatyk-ze-swinka-morska-programistki.html

38. Drakońskie kary w Afganistanie. Lider talibów zapowiada kamienowanie kobiet za cudzołóstwo https://forsal.pl/swiat/artykuly/9474360,drakonskie-kary-w-afganistanie-lider-talibow-zapowiada-kamienowanie-kobiet-za-cudzolostwo.html

39. “Jesteście prawdziwymi przyjaciółkami? Tylko jeśli uprawiacie freudenfreude” https://natemat.pl/544223,przyjazn-miedzy-kobietami-jesli-uprawiacie-freudenfreude-kobiety-sukcesu

40. Globalne ocieplenie a ciąża. Ryzyko poronienia jest dwa razy wyższe https://kobieta.onet.pl/wiadomosci/wplyw-wysokich-temperatur-na-ciezarne-kobiety-naukowcy-ostrzegaja/b9nfvl9

41. “Po co 90-latka chciałaby iść do fryzjera i kosmetyczki? Dziś rozumiem” https://weekend.gazeta.pl/weekend/7,177344,30843212,po-co-90-latka-chcialaby-isc-do-fryzjera-i-kosmetyczki-dzis.html

42. Badania poświęcone trzem kobiecym szkieletom wykazały, że kobiety z Północy wykazywały zaskakujące zmiany w obrębie czaszek https://www.focus.pl/artykul/wydluzone-czaszki-kobiet-gotlandia-baltyk

43. Małgorzata Lekan, dominikanka, o roli kobiet w kościele https://deon.pl/wiara/malgorzata-lekan-op-o-roli-kobiet-w-kosciele-nic-sie-nie-zmienilo-od-samego-poczatku,2777771

44. Rola Kobiet – innowacje, technologie, przemysł (podcast, nie słuchałam) https://www.pb.pl/rola-kobiet-innowacje-technologie-przemysl-1212018

45. Senegal na progu historycznej zmiany. Kraj będzie miał dwie pierwsze damy https://podroze.onet.pl/aktualnosci/pierwszy-raz-w-historii-tytul-pierwszej-damy-otrzymaja-dwie-kobiety-nietypowa/82lwsnb

46. Nowacka o decyzji prezydenta: użył wieku jako pretekstu, by znowu uderzyć w kobiety https://tvn24.pl/polska/tabletka-dzien-po-i-weto-prezydenta-barbara-nowacka-uzyl-wieku-jako-pretekstu-by-znowu-uderzyc-w-kobiety-st7848642

47. Gminne Centrum Kultury w Konstantynowie zaprasza 8 kwietnia na prelekcję “Tatarskie kobiety i ich rola” https://radiobiper.info/2024/04/02/konstantynow-lukasz-weda-z-prelekcja-tatarskie-kobiety-i-ich-rola-zaproszenie/

48. Ginekolożka o tabletce “dzień po”: Nie mylmy jej z tabletką wczesnoporonną (paywall) https://wyborcza.pl/TylkoZdrowie/7,137474,30630921,ginekolozka-o-tabletce-dzien-po-bez-recepty-dobrze-ze-bedzie.html

49. Abp Marek Jędraszewski ponownie uderza w kobiety https://krakow.wyborcza.pl/krakow/7,44425,30843635,abp-jedraszewski-podczas-drogi-krzyzowej-w-wielki-piatek-uderza.html

50. Czechy: praski szpital pomylił pacjentki i omyłkowo przeprowadził aborcję https://www.idnes.cz/praha/zpravy/bulovka-potrat-nemocnice-zeny-policie-ministerstvo-zdravotnictvi.A240329_134158_praha-zpravy_svm

#feminizm #femiprasówka

Widmo Brockenu, to zjawisko, z którym bardziej zaawansowany turysta górski spotkał się co najmniej raz w życiu. Zjawisko to, nazwane tak dlatego, że po raz pierwszy zaobserwowano je ze szczytu Brocken w górach Harzu, od dawna rozpala wyobraźnię turystów i taterników, którzy często nie są nawet świadomi, skąd bierze się zła wróżba powiązana z tym zdarzeniem.

Zjawisko polega na odbiciu powiększonego cienia obserwatora na chmurze, czemu zwykle towarzyszy tęczowe halo.

A legenda powstała w 1925 roku, kiedy to prawdopodobnie wymyślił ją taternik J.A. Szczepański, opowiadający wszem i wobec, że napotkanie widma, mamidła czy mnicha (bo i tak widmo Brockenu nazywano) oznacza przepowiednię śmierci dla tego, kto się z nim spotka.

Osobiście spotkałam mamidło w górach kilka razy, a żyję, choć raz faktycznie moje życie w górach wisiało na przysłowiowym włosku. Może zatem prawdą jest dalsza część przepowiedni, a mianowicie, że trzykrotne spotkanie mamidła uodparnia na nieszczęśliwe górskie wypadki (choć nie na głupotę, niestety). Wszystkich, którzy je spotkali i którzy snują smutne rozważania na temat szans swego dożycia sędziwego wieku, pocieszam: po trzech razach nie ma się już czego bać, ale ja wyszłam z życiem po pierwszym razie i po drugim również.

Wersja, jakoby trzeci raz zwiastował śmierć nieuchronną, to jakaś jeszcze nowsza interpretacja, wymyślona przez tych, co wiedzą, że dzwony, tylko nie wiedzą, w którym kościele.

Kupiłam używaną wieżę firmy Sony. Można powiedzieć, że z zamierzchłych czasów, bo ma nawet odtwarzacz płyt magnetofonowych. Nie ma żadnych wejść na USB, za to można do niej załadować trzy płyty CD na raz. Od bardzo dawna już nie słuchałam muzyki z taką przyjemnością jak ostatnio. Wyciągnęłam wszystkie moje stare kasety i nieco młodsze płyty CD, ustawiłam wszystko jak kiedyś, i słucham z dziką rozkoszą.

Jakoś nie udało mi się wciągnąć w Spotify, może dlatego, że nie lubię słuchać muzyki, gdy pracuję na komputerze.

Choć nie, źle mówię. Jeśli ta muzyka gra gdzieś w oddaleniu i jest cicha, i nie absorbuje mojej uwagi, to owszem, nawet lubię.

Przywiozłam ze Stanów półtorej setki kaset magnetofonowych, z moją ulubioną muzyką z lat 60- 70- i 80-tych. Czyli z lat mojej młodości. Nadal je bardzo lubię. Większość użytkowników Spotify nawet nie wie, że tacy wykonawcy istnieli. No i dobrze. Ja nie wiem nic, albo prawie nic, o współczesnych wykonawcach, a nowoczesna muzyka szczerze mówiąc działa mi na nerwy. Oczywiście, są wyjątki. Te wyjątki mam na płytach CD. Jednakże to kasety magnetofonowe mają dla mnie wartość wspomnieniową. Większość z nich nagrałam, korzystając z dość zaawansowanej wieży mojego znajomego Amerykanina. Miał on ogromną bibliotekę tak zwanych soundtracków, czyli dużych kaset na taśmę magnetyczną, które chyba się w Europie nigdy nie pojawiły. Muzyczna biblioteka Tima składała się przede wszystkim z muzyki lekkiej, łatwej i przyjemnej, typu pop i country, która była mu niezbędna w trakcie dalekich tras eighteenwheelerem. Nagrywałam też rock z naszego uniwersyteckiego radia, bo dzięki tej zaawansowanej wieży można było piosenki ładnie poskładać bez reklam i niechcianych fragmentów. W rezultacie te stare kasety, zwykle rockowe składanki najbardziej popularnych wówczas utworów, są zdecydowanie ciekawsze do słuchania niż liczne zakupione kasety oryginalne, które zawsze zawierają zarówno przeboje, jak i utwory nieco gorsze. No i dlatego słucham przede wszystkim tych kaset. Zamówiłam nawet pilota do mojej nowej starej wieży , pilota, na którym jest klawisz z dumnym napisem TAPE. Myślę, że nikt z młodzieży by już nie wiedział, do czego ten guziczek służy.

A ja go teraz pyk. I gram. Znowu gram, po 40 latach.

Wiemy, że strony www które widzimy w przeglądarce to pliki HTML, które mogą być statyczne lub generowane na żądanie. W zamierzchłych czasach, gdy większość polaków nie miała dostępu do internetu, ale niektórzy mieli w domu komputer, funkcjonowały tzw. „kafejki internetowe” – miejsca w których za opłatą można było skorzystać z komputera z internetem – coś a'la publiczne komputery w bibliotece.

Z takiej kafejki korzystałem swego czasu i ja. Zapisywałem sobie rzeczy do wyszukania w internecie i raz na tydzień szedłem z pendrivem 1 GB, ściągałem strony i czytałem na spokojnie w domu. Wiecie, stronę można było zapisać (naciskając ctrl-s w przeglądarce) i później otworzyć ją offline. O ile linki nie działały, zachowywał się tekst i obrazki. Zapisana strona mniej-więcej przypominała wersję online. Sądzę, że nie tylko ja tak robiłem.

---

Dziś zapisywanie stron jest już niemodne. Zwyczajnie nie ma takiej potrzeby, wystarczy zakładka. Chyba, że spodziewamy się w najbliższym czasie odcięcia od sieci, np. lotu samolotem, przejazdu pociągiem czy wyjazdu za granicę.

Z powodu małego zapotrzebowania na ten feature, funkcja ctrl-s w przeglądarkach to już relikt przeszłości, a developerzy nie biorą tego pod uwagę przy projektowaniu. Sprawdźcie sami – o ile Wikipedia po zapisaniu wygląda niemal identycznie, wiele nowoczesnych stron w najlepszym wypadku traci style:

A w najgorszym jest całkowicie pozbawiona treści:

Jeśli kogoś tu interesuje techniczne wyjaśnienie, nie zapisano istotnych zasobów zewnętrznych, tylko sam „szkielet”. Jak ładuje się coś dynamicznie (można to poznać po sygnalizowaniu wczytywania lub aktualizacjach na żywo), to najprawdopodobniej przeglądarka tego nie zapisze. Tak więc posty na socialach, jednoosobowe gry i inne apki webowe, nie ruszą.

Co zatem możemy zrobić?

Najłatwiej zrzut ekranu. Faktycznie, to właśnie zrobi większość osób. Opcja ta ma kilka zalet, m.in. łatwość zrobienia, wysłania i otwarcia, ma również mnóstwo wad:

• nie można kopiować ani przeszukiwać tekstu,
• kompresja utrudniająca przeczytanie przy długich zrzutach,
• rozmiar pliku,
• brak interaktywności.

Jeśli kiedyś dostaliście snipetkę kodu w formie graficznej, wiecie jakie to potrafi być irytujące. Jednocześnie jest to całkiem niezły sposób na omijanie zautomatyzowanej cenzury.

Można stworzyć PDF-a. Wciskamy ctrl-p (jak print) i wybieramy drukowanie do pliku. Zalety:

• przenośność,
• niewielki rozmiar w porównaniu z grafiką rastrową,
• klikalne linki,
• strony mogą dostosować swój wygląd pod drukowanie (wada jeśli używane złośliwie),
• generowane z już wyświetlanej strony po załadowaniu dynamicznej treści.

Wady:

• kopiowanie bywa uciążliwe (lubią pojawić się dodatkowe białe znaki),
• wymuszony podział na strony,
• nie nadaje się do stron interaktywnych.

SingleFile

SingleFile zrzuca całą zawartość strony do jednego, samo-rozpakowującego się pliku HTML, którego stan odpowiada stanowi Dla zmniejszenia rozmiaru domyślnie pomija zapis audio i wideo.

W ustawieniach można włączyć zapis JavaScript (sieć/skrypty), niezbędny do działania aplikacji webowych, ale mogą występować błędy.

---

Pozwólcie, że pokażę wam coś tak niewiarygodnego, że wam szczęka opadnie. Gdybym sam tego nie sprawdził, nie uwierzyłbym.

Zapiszcie sobie ten obrazek i spróbujcie otworzyć. OK, a teraz zmieńcie rozszerzenie na html i spróbujcie otworzyć.

Zaskoczeni? Na tym nie koniec. Teraz zmieńcie rozszerzenie na zip i otwórzcie.

Za każdym razem plik otwierał się poprawnie: jako obrazek, strona www i archiwum z plikami strony.

Jak?!

🛑 Uwaga: niskopoziomowe wyjaśnienie i zagłębianie się w binarną strukturę pliku!

Pierwsze 8 bajtów, to sygnatura PNG – jest ona stała dla każdego pliku tego typu. Reszta pliku to następujące po sobie ramki:

• 4 bajty – długość danych
• 4 bajty – typ ramki
• dane
• 4 bajty – suma kontrolna CRC

Pierwsza ramka to IHDR (ang. Image Header). Zawiera metadane grafiki: wymiary, kolory, kompresja, etc. niezbędne do prawidłowego wyświetlenia. Po niej następuje ramka tTXt – ramka tekstowa. W niej znajduje się początek HTML-a:

<html data-sfz><meta charset=windows-1252><title></title><meta name=viewport content="width=device-width, initial-scale=1"><body hidden><!--

Z uwagi na poprzedzającą zawartość, nie jest to prawidłowy plik HTML, ale przeglądarki są bardzo tolerancyjne. <!-- oznacza początek komentarza. W tym miejscu kończy się też ramka tekstowa. Dla przeglądarki dalsza treść do odwołania będzie nieistotna.

Następnie mamy sRGB – przestrzeń kolorów, a potem od 0xCA do 0x88A8 to już skompresowane piksele (IDAT). Ciekawostka: cały plik łącznie z zip-em waży 140 kB. Bez kompresji PNG same piksele ważyłyby 2 MB.

Aż dochodzimy do kolejnego pola tTXt stanowiącego większość pliku. Tutaj komentarz HTML-a się zamyka i wstawiony zostaje zminifikowany kod JavaScript (około 47 kB), który wyciąga ze znajdującego się dalej ZIP-a poszczególne pliki do pamięci i składa z nich stronę.

--><script>var e,t;e=this;t=function(e)
...
</script><!--PK

PK\x03\x04 sygnalizuje ramkę ZIP-a. Specyfikacja tego formatu pozwala, aby przed pierwszą ramką i za ostatnią znajdowały się dowolne dane. Program od archiwów po prostu je zignoruje, szukając sygnatury ZIP-a. Tak więc jest to prawidłowy plik ZIP. Nie będziemy się w niego bardziej zagłębiać, ponieważ nie to tutaj znaczenia.

Podsumowując, struktura zagadkowego pliku przedstawia się następująco:

• sygnatura PNG
• ramka IHDR
• ramka tTXt
  • HTML
• ramka sRGB
• 5 ramek IDAT
• ramka iTXt
  • HTML
    • ZIP
• ramka IEND

Przy czym nie jest to prawidłowy kod HTML. Nie trzyma się standardowej struktury. Mimo wszystko – działa.

---

Wracamy na wysoki poziom!

---

Plik ten pochodzi stąd: https://gildas-lormeau.github.io i przy pomocy wtyczki SingleFile sami możemy je wytworzyć z dowolnej strony!

1. Wchodzimy w ustawienia wtyczki, w zakładkę format pliku.
2. Wybieramy format „samorozpakowujący się ZIP (uniwersalny)
3. Zaznaczamy niedołączanie danych po ZIP i osadzanie obrazu.

Niestety muszę was rozczarować – wtyczka nie zrobi za was zrzutu ekranu zapisywanej strony, tylko poprosi was o obrazek do osadzenia. Nie działa to też w każdym przypadku, zdarzają się błędy i glitche, jako że funkcja ta została stworzona niedawno. Osobiście trzymam ją wyłączoną.

Obsługiwane są nawet zaszyfrowane archiwa i je również można otworzyć w przeglądarce!

Opcji konfiguracji i automatyzacji jest naprawdę wiele. Można np. ustawić automatyczne wysyłanie zapisanych stron do chmury, autozapis stron dodanych do zakładek albo zamykanie karty po skończonym zapisie. Łatwo jest też zapisać wiele stron naraz.

---

A wracając do głównego wątku, jest jeszcze jeden warty odnotowania sposób zapisu stron offline, tym razem z wszystkimi linkami. Przypuszczalnie to właśnie z tego narzędzia korzystają cyberprzestępcy tworząc idealne kopie popularnych serwisów internetowych. Cóż, u nas podobne strony są na porządku dziennym – są przecież setki identycznych instancji Mastodona, Invidiousa czy Nextclouda i jakoś nikt nie próbuje logować się na nie-swoim serwerze. Zawsze sprawdzamy domenę, VPN-a i czy nie ma wycieków DNS-a.

To są tematy, które planuję poruszyć w kolejnych wpisach, a o HTTrack wspomnę może innym razem. Jeśli podobał ci się ten wpis, pamiętaj, że możesz otrzymywać powiadomienia o kolejnych, subskrybując mój kanał RSS. Jest to całkowicie anonimowe, a ja nie mam żadnych statystyk ile osób mnie subskrybuje. Jak zauważyłem, wyszukiwarki straciły już zainteresowanie moją stroną, a ja zamierzam tworzyć treści nie pod nie, ale dla was, dlatego zachęcam również do dzielenia się opinią zwrotną w komentarzach.

Które zdjęcie lepsze?

Oba zdjęcia przedstawiają tę samą stronę Internetową.

Na pierwszym, stronie pozwolono robić co chce. Została przewinięta, bo cały ekran wypełniały billboardy i inne zbędne elementy. Ma również zamiar wysyłać powiadomienia, by non-stop serwować użytkownikowi świeży content.

Na drugim, aktywowano uBlock Origin (patrz: czerwona ikonka na pasku przeglądarki), pilnujący, by strona nie pozwalała sobie na zbyt wiele. Użytkownik nie jest rozpraszany, może skupić się na czytaniu.

Kolejny przykład:

💡 Kliknij aby powiększyć.

Zmierzyłem, ile danych zużywa się na załadowanie strony i jej wagę po odcięciu balastu. Różnica jest przytłaczająca – ponad 85% transferu stanowią reklamy i skrypty śledzące. Zaledwie 7% zapytań było związanych z treścią, którą zainteresowany jest użytkownik – tekstem, obrazkami i menu.

Wiecie, ile to jest 23 MB? 40 minut słuchania muzyki. 80-sekundowy filmik w jakości 720p. Lub wczytanie pojedynczej strony z korpo-netu. Nim użytkownik zdążył podjąć jakikolwiek wybór w kwestii swojej prywatności (którą strona rzekomo ceni), szczegółowe dane o jego wizycie już zostały przetworzone przez setki podmiotów.

Takie przestępstwo jest niezwykle powszechne, lecz administratorom uchodzi na sucho, bo mało kto wie jakie prawa mu przysługują i mało komu chce się fatygować do UODO z pisemną skargą.

Prawo prawem, a strony mają techniczną możliwość komunikowania się z kimkolwiek, kiedykolwiek (patrz: AJAX z poprzedniego wpisu). Mogą też wiele innych rzeczy. Choć przy pomocy dodatków, można w swojej przeglądarce ustanowić własne zasady. Tym akcentem rozpoczynamy serię o dodatkach (zakładam, że masz Firefoxo-podobną przeglądarkę? 😉)

To absolutne minimum. Z tą wtyczką jest choć odrobinę zaznajomiony każdy obywatel alternatywnego internetu, aby mógł bez przeszkód surfować po niebezpiecznych zakamarkach sieci. Specjalizuje się (jak wskazuje nazwa) w blokowaniu, które realizuje się na 2 poziomach:

1. sieciowym – zatrzymywanie żądań HTTP zanim zdołają wyrządzić szkodę,
2. html-owym – ukrywanie elementów spełniających określone kryteria.

Reguły filtrowania definiują tzw. listy filtrów. Polecam wejść w opcje i zaznaczyć wszystkie listy, w tym elementy irytujące: czatboty, newslettery, powiadomienia, „ciasteczkowe pop-upy” i te o apkach mobilnych – są to rzeczy, które nas niepotrzebnie spowalniają.

Warto też zaznaczyć listy stron phishingowych i ze złośliwym oprogramowaniem. Nie jest to oczywiście panaceum, ale nie zaszkodzi mieć ten dodatkowy środek ostrzegawczy. Brakujące listy zostaną pobrane.

Nie podoba nam się jakiś element? Klikając ikonę pipety przechodzimy w tryb zaznaczania elementów na stronie. Po kliknięciu któregoś z nich, pokaże się okno dialogowe, w którym suwakiem wybieramy jak wiele chcemy usunąć. Zwróćcie uwagę na klasy obiektów – czasami mają czytelną nazwę, jak .cookie-banner czy .ad-video. Po zatwierdzeniu zostanie dodana nowa reguła.

Czy to bloker reklam?

Niezupełnie. Zależy kogo spytasz. Niektórzy nawet podstawową ochronę przed śledzeniem wbudowaną w przeglądarkę uważają za blokowanie reklam. Faktycznie, w większości przypadków wyświetlenie reklamy oznacza załadowanie wielkiej i ciężkiej korpo-machiny, która tą reklamę wybierze w oparciu o posiadaną wiedzę na temat docelowego odbiorcy i dołoży kilka nowych cegiełek. Właśnie te machiny są celem uBlock Origin. Zniknięcie reklam odbywa się niejako przy okazji, co dla wielu stanowi cel sam w sobie.

Co ciekawe, kilka najpopularniejszych blokerów reklam, tych które wyskakują na początku wyników wyszukiwania, są mniej skuteczne. Należą do programu acceptable ads, który dopuszcza pewne kategorie niezbyt inwazyjnych reklam. Niestety program ten ogranicza się jedynie do sfery wizualnej, z pominięciem aspektu prywatnościowego. Nasza wtyczka sięga głębiej, do źródła (origin) problemu.

Z drugiej strony, jeśli zamieścisz na swojej stronie klikalny baner lub sponsorowane treści, uBlock Origin ich nie zablokuje. Bo nie taka jest jego rola.

uBlock Origin is not just an “ad blocker“, it's a wide-spectrum content blocker with CPU and memory efficiency as a primary feature.

źródło: strona projektu

Co z finansowaniem twórców?

Nie wspomniałem, że w monopolu Google i Facebooka na rynku AdTech, na koniec przekazują symboliczną kwotę do portfeli autorów stron. Gdyby tego nie robili, świat byłby piękniejszym miejscem, nikt bowiem nie umieszczałby u siebie AdSense ani Facebook Ads. Być może rozwinęłaby się technologia reklamy kontekstowej niewymagającej analizowania aktywności.

Jakiś alternatywny model finansowania jest potrzebny, a obecny system narusza prawa człowieka i nie powinien być wspierany. Jeśli jesteś twórcą, rozważ umożliwienie użytkownikom wspierania cię w inny sposób, np. przez darowizny. Są do tego usługi takie jak Patronite, LiberaPay czy buycoffee.to. Za określone kwoty wsparcia możesz oferować nagrody, takie jak dostęp do ekskluzywnych treści, spotkań online lub wpisanie imienia i nazwiska wspierającego na końcu materiału.

A nade wszystko, nie zmuszaj do wyłączania adblocka i innych zabezpieczeń. Nie mów, z jakiej mają korzystać przeglądarki. Generalnie nie zniechęcaj do przychodzenia do ciebie, ani nie sprawiaj, że osoby odwiedzające twoją stronę czują się przytłoczone nadmiarem bodźców, lecz traktuj ich z szacunkiem, tak jak sam chciałbyś być traktowany. Dobro powraca. Twórz fajne treści, realizuj swoje pasje, ciesz się życiem. 🙂

Konkluzja

Jeśli jeszcze nie próbowałeś, z całego serca polecam ci przez tydzień korzystać z Internetu z włączonym filtrem. To proste: wejdź na stronę ublockorigin.com i pobierz wersję wtyczki do swojej przeglądarki. Zobaczysz zupełnie inny Internet.

Bądź przygotowany na to, że dla niektórych stron staniesz się rebeliantem i będą starały się ciebie nakłonić do zrobienia dla nich wyjątku. Zanim jednak go zrobisz, najpierw rozważ, czy aby na pewno taka strona zasługuje na twoją uwagę?

Na podstawie:

• Pułapka nazwy „adblock”
• Materiały Fundacji Panoptykon
• Materiały Fundacji Internet. Czas działać!

To było tak: od dawna myślałam o tablecie do pisania, znaczy takim z prawdziwą klawiaturą. Pisywałam na tabletach i smartfonach, nie mówiąc o moim staple hardware, czyli laptopie robiącym za peceta, ale każda z tych opcji miała swoje wady i od dawna wydawało mi się, że mały laptop z ekranem dotykowym będzie dla moich pisarskich celów najlepszy.

No to zrobiłam sobie prezent na dzień kobiet, choć nigdy tego komunistycznego (sic!) święta nie obchodziłam.

Choć, gdy napisałam to zdanie, przyszło mi do głowy, że jednak raz je obeszłam.

Właściwie to nie wiem, czy ja je obeszłam, czy ono obeszło mnie. Było to na początku lat dziewięćdziesiątych, kiedy pracowałam w pewnej szanowanej instytucji wydawniczej na stanowisku redaktora tekstów naukowych. W dniu kobiet gruchnęła wieść, że korytarzem zbliża się dyrekcja z orszakiem. Otworzyły się drzwi i wparowali: sekretarka dyrektora z tacą maleńkich paczuszek. [Kto wtedy żył, to pamięta te jednorazowe rajtki, sprzedawane w małych plastikowych torebeczkach.] Za sekretarką szedł dyrektor, jak zwykle poprzedzany przez swoje gigantyczne EGO. Ego coś mówiło, a dyrektor wręczał obowiązkowego tulipana. [Nóżką do góry, bo tulipanki były słabowite i łebek im opadał jak niemowlakowi w nosidełkach.] Na końcu szła kobitka nieznanej mi pracowej proweniencji, która niosła wielki metrowy wydruk komputerowy z tabelą: |DATA | NAZWISKO | POKWITOWANIE|.

A juści, pokwitowałam odbiór przysługującej mi jednorazówki, bo czasy były nie takie jak dziś, kiedy dobra wszelakie leżą na ulicy i tylko miotła się nimi — z rzadka — interesuje.

zdjęcie własne: Stara miotła mało zainteresowana sprzątaniem

Od tego czasu mam wstręt do dnia kobiet i nawet umyślnie piszę go z małej litery. Choć, muszę przyznać, że piszę na moim nowym najśliczniejszym poleasingowcu, przecudnej urody, i pisze mi się bardzo przyjemnie. Siedzę sobie bowiem na tapczanie — z nóżkami w górze — i jest mi bosko.

Ale nie wszystko było tak super od razu. Pierwszy egzemplarz, jaki przyniosłam do domu, dostał, chyba ze szczęścia, że go adoptowałam, rzucawki błogostanowej i po uruchomieniu, a następnie zainstalowaniu dwóch niezbędnych do pisania programów, zaczął otwierać losowe okienka i to w tempie większym niż ja zamykałam. Wyglądało to tak, jakby jakiś złośliwy gnom przejął mój pulpit i robił sobie jaja z mojej miny, którą pewnie widać było w kamerce. Albo może sprzedawca sprzedał mi też niechcący wirusa?

Zebrałam więc manatki i poszłam wymienić. Pan się zdziwił, że tak szybko, a jak mu powiedziałam, że zainstalowałam itp. to spojrzał na mnie, na włos tyleż potargany, co siwizną gęsto pokryty, i zapytał z niezmierzonym zdziwieniem: — To pani umie sama instalować? Ale potem już był całkiem normalny. No i chyba się poczuwał, bo powiedział, że wynajdzie mi z pozostałych im jeszcze kilkudziesięciu egzemplarzy najśliczniejszy. Znaczy szukał takiego z niestartymi literkami, nie wytartą płytką dotykową i wszystkimi potrzebnymi nalepkami. I znalazł.

I to będzie mój najśliczniejszy dzień kobiet w życiu!

#wspomnienia #dzienkobiet #blog #writefreelypl #pisanie #codziennosc

WWW/w3 (ang. World Wide Web) – internetowy system organizacji informacji składający się z dokumentów tekstowych w formacie html. Dokumenty te mogą zawierać odnośniki do innych dokumentów, również na innych serwerach, dzięki temu, że każdy dokument posiada unikalny adres URL. Przykładowo adres:

https://writefreely.pl/anedroid/www

wskazuje na dokument:

• o ścieżce „/anedroid/www”,
• na serwerze writefreely.pl.

Przeglądarka www – program, który przy pomocy protokołu http pobiera wybrany dokument z serwera i go wyświetla. Przykładem takiego programu jest LibreWolf.

HTML (ang. HyperText Markup Language) – język opisu dokumentów pozwalający m.in. na formatowanie tekstu, zamieszczanie w nim obrazków ładowanych ze wskazanego adresu URL i elementów interaktywnych, np. formularzy w celu przesłania na serwer danych wprowadzonych przez użytkownika.

<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
<meta name="author" content="anedroid">
<title>Przewodnik po alternatywnym internecie</title>
</head>
<body>
<h1>Nagłówek 1-go stopnia</h1>
<p>Treść pierwszego akapitu</p>
<p>Treść drugiego akapitu z <b>pogrubionym tekstem</b></p>
<a href="https://internet-czas-dzialac.pl">link do zewnętrznej strony</a>
</body>
</html>

Wyżej przykładowy dokument HTML zawierający: metadane (autor i tytuł), nagłówek, 2 akapity i odnośnik. Wyprodukuje następującą stronę:

Nagłówek 1-go stopnia

Treść pierwszego akapitu

Treść drugiego akapitu z pogrubionym tekstem

link do zewnętrznej strony

---

HTTP (ang. HyperText Transfer Protocol) – protokół typu klient-serwer. Umożliwia m.in.:

• określenie rozmiaru dokumentu i wznowienie przerwanego pobierania,
• tzw. wirtualny hosting (wiele domen w obrębie jednego serwera),
• wysyłanie plików na serwer,
• uwierzytelnianie klienta loginem i hasłem,
• sygnalizowanie błędów kodami odpowiedzi (np. kod 404 – strona nie istnieje).

Aby wyświetlić stronę www, przeglądarka:

1. Sprawdza odpowiadający domenie adres IP w rejestrze DNS. Domena to np. writefreely.pl, a adres IP to 195.117.15.126. Serwer DNS przechowuje u siebie tabelę takich powiązań, dzięki czemu możemy mieć czytelne linki bez ciągów liczb.
2. Nawiązuje połączenie z serwerem o tym IP i wysyła żądanie zawierające ścieżkę do żądanego pliku + nagłówki HTTP z dodatkowymi informacjami (np. preferowany język).
3. Serwer odsyła kod odpowiedzi, własne nagłówki oraz treść dokumentu (albo i nie). Kod odpowiedzi mówi, czy wszystko poszło ok lub jakiego rodzaju problem wystąpił. W nagłówkach odpowiedzi może być np. format pliku (html, jpeg, pdf, etc.)
4. Przeglądarka przetwarza otrzymany kod HTML na jego graficzną reprezentację.
5. W dokumencie mogą być osadzone elementy wskazane adresem URL (np. obrazy). Przeglądarka wykonuje kolejne żądania dla każdego z tych elementów.

HTTP jest protokołem tekstowym – komunikację przeglądarki z serwerem można podejrzeć i przeanalizować. Oto przykładowe żądanie HTTP:

GET /wiki/Domain_Name_System HTTP/2
Host: en.wikipedia.org
User-Agent: curl/8.2.1
Accept: */*
Accept-Language: en-US,en;q=0.5

A to jest fragment odpowiedzi:

HTTP/2 200
date: Fri, 23 Feb 2024 04:15:21 GMT
content-language: en
content-type: text/html; charset=UTF-8
content-length: 282749

<!DOCTYPE html>
...

Odpowiedź może być generowana dynamicznie, np. na podstawie zawartości bazy danych i/lub danych dostarczonych przez użytkownika (tak działają np. wyszukiwarki). Do generowania odpowiedzi wykorzystuje się skrypty CGI – programy uruchamiane przy każdym żądaniu, których wyjście jest odsyłane do przeglądarki.

Mamy więc 2 rodzaje stron www: statyczne i dynamiczne. Zazwyczaj strony zawierają powtarzające się fragmenty, jak nagłówek, stopka czy spis treści. Dla łatwiejszego zarządzania, albo są one sklejane „w locie” z treścią dokumentu (pseudostatyczność), albo automatyzuje się przygotowywanie takich plików jakimś systemem szablonów.

Generator stron statycznych – program, który wstępnie wytwarza kod HTML i inne pliki składające się na stronę www na podstawie plików źródłowych, szablonów i zdefiniowanej konfiguracji. Przykładem takiego programu jest Hugo.

Ponieważ przeglądarka „widzi” tylko rezultat przetwarzania, dopóki nie jest się właścicielem serwera, nie można ze stuprocentową pewnością odróżnić tych dwóch typów stron.

Skąd TO się wzięło?

Idea sieci www (jest to sieć za sprawą odnośników łączących dokumenty HTML) zrodziła się około 1990 roku w ośrodku naukowym CERN, a jej autorem jest Tim Berners-Lee. Pierwotnie system miał służyć celom naukowym – aby koordynować działania współpracowników między ośrodkami i umożliwić dzielenie się projektami, wynikami badań czy pomysłami.

W owym czasie funkcjonowało kilka podobnych systemów, zwłaszcza Gopher. Oba standardy były obsługiwane przez pierwsze przeglądarki, a strony z obu systemów linkowały do siebie nawzajem.

Powyższy zrzut przedstawia Mosaic – pierwszą graficzną przeglądarkę, powstałą w 1993 roku. Okazała się strzałem w dziesiątkę i bezpośrednio przyczyniła do sukcesu www, który stał się najpopularniejszym typem usługi internetowej.

O tym, jak to poszło w złą stronę

Przez kolejne lata można obserwować, jak do standardów www dokładane jest coraz więcej rzeczy.

• CSS (ang. Cascading Style Sheets) (nie mylić z: Content Scrambling System) – język stylowania. W arkuszu stylów wybiera się elementy spełniające określone kryteria za pomocą selektorów, a następnie ustawia ich właściwości, takie jak: czcionka, tło, obramowanie, wymiary i marginesy, ułożenie w stosunku do innych elementów, a nawet animacje i przejścia tychże parametrów. Bywa upierdliwy ze względu na swoje czasem nieoczekiwane zachowanie.
• Applety – osadzone w dokumencie aplikacje Flash Playera. Przez lata wykorzystywane do odtwarzaczy wideo i gier online, obecnie nieużywane i niewspierane przez przeglądarki.
• Ciasteczka – porcje danych, na żądanie serwera zapisywane przez przeglądarkę i odsyłane z każdym zapytaniem w nagłówku HTTP Cookie, dzięki którym serwer może dostosować swoją odpowiedź. Wykorzystywane do zapamiętywania preferencji użytkownika, utrzymywania zalogowanej sesji i... śledzenia.
• Referer – nagłówek HTTP mówiący, jaki jest adres URL strony, z której się przeszło na obecną stronę. Powoduje wyciek części historii przeglądania.
• User Agent – nagłówek HTTP mówiący, z jakiej przeglądarki na jakim systemie operacyjnym zostało wysłane żądanie. Np. Mozilla/5.0 (X11; Linux x86_64; rv:123.0) Gecko/20100101 Firefox/123.0 (Firefox 123.0, Linux 64-bitowy). Stworzony w celu dostosowania strony do różnych przeglądarek (różniących się obsługiwanymi funkcjami), obecnie używany głównie do dyskryminacji.
• JavaScript (nie mylić z: Java) – język programowania. Skrypty osadzone w dokumencie HTML zostaną automatycznie uruchomione w przeglądarce po załadowaniu. Mogą modyfikować wyświetlany dokument i reagować na zdarzenia typu scrollowanie, kliknięcie, etc. Mają dostęp do wielu interfejsów przeglądarki, a ich moc stale rośnie. Początkowo stanowiły jedynie dodatek, dziś – wiele stron w ogóle nie działa bez JavaScript.
• AJAX (ang. Asynchronous JavaScript and XML) – możliwość wysyłania żądań przez JavaScript w czasie rzeczywistym, nie tylko w momencie kliknięcia w link lub wysłania formularza.

<div id="content">wczytywanie...</div>
<noscript>Musisz włączyć JavaScript aby korzystać z tej strony</noscript>

<script>
fetch("https://example.com/article.json")
.then(data => data.json())
.then(data => {
    const content = markdownToHTML(data.content);
    document.querySelector("#content").innerHTML = content;
});
</script>

Przykład strony, która nie zadziała bez JavaScript. Pobiera treść w tle i zamiast budować HTML na serwerze, robi to w przeglądarce.

• Odtwarzanie wideo i audio.
• Canvas i WebGL – Renderowanie grafiki 2D i 3D w przeglądarce, np. gier wideo. Pomiędzy obrazami renderowanymi przez różne karty graficzne występują subtelne różnice. JavaScript może zapisać otrzymany obraz z Canvas i wykorzystać go do fingerprintingu – jeszcze skuteczniejszej identyfikacji urządzenia niż ciasteczka. Canvas wcale nie musi wyświetlić się na ekranie.
• WebRTC (ang. Real Time Communication) – transmisja obrazu i dźwięku lub innych danych. Przydatna przy aplikacjach do wideorozmów lub wspólnej pracy nad dokumentem. Skutek uboczny: wyciek lokalnego adresu IP.
• PWA (ang. Progressive Web Apps) – we wspieranych systemach strona www instaluje się jako aplikacja (z ikoną na pulpicie) i potrafi działać offline. Fajna alternatywa dla aplikacji mobilnych, szkoda że tak mało usług online z tego korzysta.
• Web Bluetooth i WebUSB – od teraz instalację GNU/Linuxa można przeprowadzić z przeglądarki!
• DRM (ang. Digital Rights Restrictions Management) – system blokujący pobieranie treści multimedialnych, dając ich posiadaczowi pełną kontrolę nad tym, w jaki sposób korzystają z nich użytkownicy. Bardzo trudny w obejściu, ulubiona zabawka różnych serwisów streamingowych.

---

Lista jest naprawdę długa, trudno jest nawet przypomnieć sobie o wszystkich funkcjach, jakie oferuje web. To zagrożenie dla konkurencji na rynku przeglądarek: wszystkie (z wyjątkiem Firefoxa) są zbudowane na silniku Chromium. Stworzenie nowego silnika byłoby niewyobrażalnie kosztowną inwestycją. Jak zaimplementować te dziesiątki funkcji, których użytkownicy oczekują?

Pominąłem fakt, że w międzyczasie strony „nauczyły się” wysyłać nam powiadomienia push, sprawdzać czy przełączyliśmy karty, wykrywać blokowanie reklam, zaglądać w listę zainstalowanych czcionek, poziom naładowania baterii, liczbę rdzeni procesora, i wiele, wiele więcej. Każda kolejna funkcja to kolejne potencjalne pole do nadużyć. A niestety wyścig zbrojeń nie przewidział problemów takich jak prywatność, dostępność, bezpieczeństwo czy kontrola użytkownika nad technologią.

Co więcej, świadomi użytkownicy blokujący to czy tamto, aby ograniczyć ilość zbieranych o nich danych, uwolnić się od rozpraszaczy, czy choćby zaoszczędzić transferu zużywanego na megabajty skryptów śledzących, sami mają [większą szansę bycia zablokowanym].

Oto co stało się z system, który od początku miał być otwarty, zdecentralizowany i sprzyjać nauce przede wszystkim.

Konkluzja

Podsumowując, www przekształcił się z sieci dokumentów elektronicznych w sieć aplikacji. Nie da się zaprzeczyć, że wiele z dodanych funkcji przyniosło dużo korzyści. Na przykład dostęp do świata cyfrowego bez względu na urządzenie. Jednak wdrażanie tych funkcji nie było dość przemyślane i w konsekwencji Internet stał się miejscem bardzo nieprzyjaznym dla użytkownika.

Oczywiście wciąż są serwisy, które szanują nasze prawa i nie wykorzystują mechanizmów www przeciwko nam. Gdy nas blokują, domagając się akceptacji ich warunków, możemy zareagować na 2 sposoby:

1. Zrobić co nam każą – wyłączyć adblocka, wyłączyć VPN-a, nie używać „nietypowych” przeglądarek, założyć konto, podać numer telefonu i zainstalować aplikację mobilną na niezmodyfikowanym Androidzie, a najlepiej iOS-ie.
2. Trzymać się tych usług, które nas nie blokują i nie utrudniają nam życia z wyżej wymienionych powodów. Niewielu jest takich, którzy wybierają tę ścieżkę. Tylko ci, którzy mają w sobie dość odwagi, determinacji, tęsknią za wolnością i nie stracili nadziei, opowiedzą się po stronie alternatywnego internetu.

Co daje się we znaki, to to, że coraz trudniej jest pozostać neutralnym. Trzeba coś wybrać. Przepaść dzieląca dwie strony internetu, stale rośnie.

W następnym wpisie opowiem o kilku przydatnych wtyczkach przeglądarkowych, które pomogą choć trochę poprawić warunki na tych mniej przyjaznych stronach. Zachęcam do komentowania i obserwowania mnie na RSS-ie.

---

Opracowano na podstawie:

• Internet, na jaki zasługujemy
• Splitting the Web
• CloudFlare